اختیار متعارف و غیرمتعارف تفاوت ها و شباهت ها

اختیار متعارف و غیرمتعارف که زیرمجموعه دسته وسیعتر از قراردادهای دعاوی احتمالی هستند، دارای تفاوت ها و شباهت هایی هستند، برای آشنایی بیشتر با گروه مشاوران خبره کسب و کار ایرانیان همراه شوید.اگر اختیارمتعارف را به‌عنوان وسیله‌ای برای انتقال ریسک بین دو طرف (خریداران و فروشندگان) موردبررسی قرار دهیم، اختیار غیرمتعارف حامل طراحی‌شده یا مخصوص طراحی‌شده برای انتقال ریسک بین آن‌ها هستند.

1- وضعیت سود دهی

اختیار معامله در سود (In The Money): اگر فرد خریدار در اعمال حق خود به سود دست یابد اختیار مذکور را در سود می‌نامند. این حالت زمانی اتفاق خواهد افتاد که قیمت کالا از قیمت اعمال بیشتر باشد و دارنده اختیار توانسته است آن را باقیمت کمتری از فروشنده اختیار خریداری نماید.

اختیار معامله بی‌تفاوتی (At The Money): در این وضعیت دارنده حق اختیار نه سود می‌برد نه زیان درواقع در این وضعیت قیمت کالا باقیمت اعمال برابر شده است.

اختیار معامله در زیان (Out The Money): این وضعیت دارنده اختیار را بازیان مواجه خواهد کرد و زمانی اتفاق خواهد افتاد که قیمت کالا کمتر از قیمت اعمال بوده باشد.

در جدول پائین خلاصه وضعیت بازدهی اختیار معامله آورده شده است

نمادهای زیر گروه هم ماه

در بازار بورس در اولین روز معاملاتی برای دارایی پایه همیشه سه وضعیت بالا که قبلاً ذکر شد در نظر گرفته می‌شود که به این مجموعه نمادهای زیرگروه هم ماه گفته می‌شود. این قیمت‌های اعمال متفاوت  در نمادهای زیرگروه هم ماه برای آن است که در صورت بروز نوسان قیمت بورس بتواند نمادهای جدید در آن زیرگروه راه‌اندازی کند تا همواره در هر زیرگروه حداقل یک قرارداد در سود و یک قرارداد در زیان داشته باشد.

نمادهای معاملاتی در تابلو معاملات

در تابلوی معاملاتی بورس تهران نماد معاملاتی اختیار متعارف و غیرمتعارف با ذکر چند حرف در تابلوی معاملاتی نشان داده می‌شود. فرض کنید در تابلوی معاملاتی با نماد GCMMYYCY مواجه شده‌اید، این حروف در نماد معاملاتی چه معنایی دارند؟ GC(نماد اختصاری دارایی پایه: سکه طلا)، MM(نام اختصاری ماه قرارداد)، YY(سال قرارداد)، C(نام اختصاری نوع اختیار معامله) و Y(علامت اختصاری قیمت اعمال).

مثال: GCDY95C1050 در این مثال GC(سکه طلا)، DY(دی‌ماه)، سال 1395، C(اختیار خرید) باقیمت اعمال 10.500.000 ریال است.

2- قیمت اختیار متعارف و غیرمتعارف

همان‌طور که قبلاً اشاره‌شده قیمت اختیارمتعارف بر اساس عرضه و تقاضای بازار تعیین می‌شود و به دلیل پیچیده بودن ابزارهای مشتق بازار خارج از بورس دفعات معامله آن‌ها کمتر است درنتیجه قیمت‌گذاری آن‌ها بسیار مشکل است. اما روش‌های دیگری مانند مدل بلک- شولز و روش چندجمله‌ای که مرسوم‌تر هستند استفاده می‌شود. قیمت اختیار معامله خود دارای دو بخش است: 1-ارزش ذاتی 2-ارزش زمانی

ارزش ذاتی

درواقع ارزش ذاتی همان تفاوت میان قیمت دارایی پایه باقیمت اعمال در زمان سررسید است که اگر مقدار مربوطه مثبت باشد برابر مقدار در سود بودن اختیار معامله است پس می‌توان نتیجه گرفت که اختیار خریدوفروش زمانی دارای ارزش ذاتی هستند که در سود باشند؛ اما تفاوت بین ارزش ذاتی و قیمت اختیار معامله را ارزش  زمانی گویند و این موجب خواهد شد که یک اختیار معامله به قیمتی بیشتر یا کمتر از ارزش ذاتی معامله شود. هرچقدر به سررسید اختیار معامله نزدیک می‌شویم میزان ارزش ذاتی کاسته می‌شود و در زمان سررسید قیمت اختیار معامله برابر همان ارزش ذاتی خواهد بود.

 عوامل تعیین‌کننده قیمت دارایی پایه

جهت محاسبه قیمت اختیار به فروض ازجمله:1- بازار بدون اصطکاک (هزینه مبادله صفر و نبود محدودیت نهادی بر مبادله، استقراض و قرض دادن در نرخ‌های بهره بدون ریسک، ثابت و یکسان، فروش استقراضی دارایی بدون هیچ محدودیت و جریمه، دارایی کاملاً قابل‌تقسیم که هر کس می‌تواند یک واحد خریده یا بفروشد) 2-قراردادهای اختیار، نیاز دارد تا بتوان یک فرمول برای قیمت اختیار را استخراج کرد. هدف محاسبه قیمت اختیار به نحوی است که فرصت‌های آربیتراژ وجود نداشته است و به‌طور آزاد معامله می‌شده است.

3- مدل قیمت گذاری اختیار معامله

مدل قیمت‌گذاری یکی از روش‌هایی است که به سرمایه‌گذار در تبیین ریسک و سرمایه‌گذاری کمک می‌کند. اولین مدل، مدل سرمایه‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای توسط ویلیام شارپ در سال 1960 ارائه شد. البته مدل شارپ در مطالعات بعدی موردانتقاد واقع شد و محققان به توسعه آن پرداختند. برای مثال مدل‌های بین دوره‌ای، مدل دوجمله ای، مدل بلک شولز و مدل تجدیدنظر شده اشاره کرد. مدل نامبرده شده راهی برای محاسبه ریسک سرمایه‌گذاری و نرخ بازده مورد انتظاراست. مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای یک مدل رگرسیونی قیمت‌گذاری است.

4- تفاوت اختیار معامله و بیمه

 همان‌طور که تا به اینجا اشاره شد قرارداد اختیار معامله به‌عنوان ابزاری جهت انتقال ریسک از افرادی که توانایی پذیرش آن را ندارند به افرادی که با دریافت مبلغی آن را متحمل می‌شوند، مطرح شد. بیمه نیز به‌عنوان یکی از ابزارهای مشابه آپشن ها در جامعه اسلامی است که برای انتقال ریسک معرفی‌شده است و به بازار اختیار معامله شباهت دارد.

5- شباهت قرارداد اختیار معامله و قرارداد بیمه

وجود دو طرف(بیمه‌گر و بیمه‌گذار) در قرارداد بیمه و وجود دو طرف( خریدار و فروشنده اختیار معامله) مشابه یکدیگر است. علاوه بر این حق بیمه در قرارداد بیمه با حق شرط در قرارداد اختیار معامله برابر است. در مقابل حق بیمه در قرارداد بیمه ریسک از بیمه‌گذار به بیمه‌گر و در مقابل پرداخت حق شرط در قرارداد اختیار معامله ریسک از خریدار اختیار به فروشنده اختیار منتقل می‌شود و واضح است که جبران‌کننده ضررها در قرارداد بیمه، بیمه‌گر و در قرارداد اختیار معامله، فروشنده اختیار است.

6- اختلاف قرارداد اختیار معامله و قرارداد بیمه

موضوع قرارداد بیمه دارایی‌های واقعی است درصورتی‌که موضوع قرارداد اختیار معامله دارایی‌های مالی است. در قرارداد بیمه در صورت وجود خسارت، جبران زیان بیمه‌گذار به‌صورت نقدی است(عدم وجود بیع در قرارداد). اما در قرارداد اختیار معامله جبران زیان به‌صورت یک عقد بیع انجام می‌شود یعنی فروشنده اختیار با تعهد انجام یک معامله در قیمتی مشخص زیان وارده به خریدار را جبران می‌کند.

بورس و فرابورس، شباهت ها تفاوت ها

سرمایه گذاری در بورس را از کجا شروع کنیم؟

آموزش قراردادهای اختیار معامله زعفران

آشنایی با معاملات قراردادهای آتی زعفران

قراردادهای سلف موازی استاندارد

چگونه بر روی طلا سرمایه گذاری کنیم؟

اختیارات نامتعارف(Exotic Option)

اختیار متعارف و غیرمتعارف تفاوت ها و شباهت ها

کاربرد قرارداد اختیار معامله

اختیارات نامتعارف و مدیریت ریسک بازار

گرامین بانک پشتوانه کسب و کارهای خرد

کسب وکار الکترونیک راهی برای بهتر دیده شدن

چگونه در اوراق بدهی سرمایه گذاری کنیم؟

عرضه اولیه چیست و چگونه انجام می شود

سایت بورس کالای ایران

سایت TSETMC