مجمع عمومی و انواع آن

مجمع عبارت از هر نوع گردهمایی سهامداران و مدیران شرکت‌های سهامی به منظور تعیین وضعیت شرکت و تصمیم‌گیری است. مهم‌ترین مجامع شرکت‌های سهامی عبارت از مجمع عمومی فوق‌العاده و مجمع عمومی عادی‌اند.

مجمع عمومی یک شرکت سهامی عام عبارت از اجتماع یا جمع شدن صاحبان سهام است. معمولا اساسنامه شرکت تعداد نفرات لازم برای برگزاری مجمع و حد نصاب آرا برای تصمیم‌گیری را مشخص می‌کند، مگر در مواردی که قوانین موجود، مورد خاصی را مشخص کنند. مجامع عمومی شرکت‌های سهامی بر اساس قانون تجارت عبارتند از:

• مجمع عمومی مؤسس
• مجمع عمومی عادی
• مجمع عمومی فوق العاده
• مجمع عمومی خاص

بر اساس قوانین موجود، تنها در شرکت‌های سهامی و تعاونی، وجود داشتن مجمع عمومی الزامی می‌باشد و چنین لزومی در سایر شرکت‌ها وجود ندارد. همچنین در صورتی که تعداد شرکا مربوط به شرکت‌های دارای مسئولیت محدود و مختلط سهامی بیش از 12 نفر باشد، این شرکت‌ها هم موظف به تشکیل مجمع خواهند بود.

نکته‌ای که وجود دارد عبارت از این مورد است که هیأت مدیره و همچنین بازرس در شرایط خاص می‌توانند به صورت فوق‌العاده مجمع عادی را برگزار کنند. در این شرایط صورت دستور جلسه مجمع در آگهی دعوت چاپ می‌شود.

وظایف مجمع مؤسس

وظایف مجمع عمومی مؤسس عبارتند از:

• رسیدگی به گزارش مؤسسین و تصویب آن و همچنین احراز پذیره‌نویسی کلیه سهام شرکت و تأدیه مبالغ لازم
• تصویب طرح اساسنامه شرکت و اصلاح آن در صورت لزوم
• انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت
• مشخص کردن روزنامه کثیرالانتشار به منظور دعوت و اطلاعیه بعدی برای سهام‌داران تا تشکیل اولین مجمع عمومی عادی

مجمع عمومی عادی

مجمع عمومی عادی سالیانه هر سال یک بار و به منظور رسیدگی به صورت‌های مالی شرکت، رسیدگی به گزارش مدیران و بازرسان شرکت و تقسیم سود و اندوخته بین صاحبان سهام برگزار می‌شود که زمان آن در اساسنامه شرکت مشخص می‌شود. این مجمع با حضور حداقل بیش از نیمی از سهامداران به نسبت تعداد سهام رسمیت پیدا می‌کند و به منظور معتبر بودن تصمیمات، باید اکثریت نصف به علاوه یک آراء حاضر در جلسه با آن تصمیم موافقت کنند، مگر اینکه اساسنامه اکثریت بیشتری را مقرر کند.

با توجه به اینکه سال مالی اکثر شرکت‌ها پایان اسفند است و شرکت‌ها حداکثر تا چهار ماه بعد از سال مالی باید مجمع عادی سالیانه را برگزار کنند، به همین دلیل اکثر مجامع در تیر و خرداد برگزار می‌شود.

زمان تاریخ محل تشکیل و دستور جلسه مجمع عمومی

زمان، تاریخ، محل تشکیل و دستور جلسه مجامع عمومی شرکت‌ها در روزنامه‌های کثیرالانتشار و سایت اینترنتی خود شرکت درج می‌شود و مراتب حداقل 10 روز قبل از برگزاری مجمع افشا می‌شود. این فرصت زمانی حداقل 10 روز و حداکثر 40 روز است.  هر سهامداری هم که متمایل به شرکت در مجمع باشد، باید قبل از تشکیل مجمع با ارائه ورقه سهم متعلق به خود به شرکت مراجعه کند و مجوز لازم را برای ورود به جلسه دریافت نماید؛ این مجوز برای حضور داشتن در مجمع شرکت الزامی است. هم خود فرد می‌تواند در این مجمع شرکت کند یا اینکه نماینده فرد به نیابت از وی در مجمع شرکت کند.

علاوه بر این آگهی، مجمع شرکت‌های بورسی در سایت‌های کدال (www.codal.ir) و سایت www.tsetmc.com هم قابل مشاهده است.

معمولا 10 روز قبل از برگزاری مجمع شرکت‌ها، صورت‌های مالی سالانه حسابرسی‌شده با کلیه یادداشت‌های پیوست آن و گزارش فعالیت هیأت مدیره به مجمع منتشر می‌شود تا سهامداران بر مبنای آن تصمیم‌گیری کنند.

شرکت‌های بورسی که دارای شرکت‌های تابعه هستند، علاوه بر اطلاعات فوق، صورت‌های مالی تلفیقی حسابرسی شده و صورت‌های مالی سالانه حسابرسی‌شده این شرکت‌ها را هم منتشر می‌کنند. جدول زمان‌بندی پرداخت سود نقدی هم قبل از برگزاری مجمع عمومی و توسط هیأت مدیره افشا می‌شود.

وظایف مجمع عمومی عبارت از انتخاب هیأت مدیره، انتخاب بازرسان شرکت، تصویت صورت‌های مالی، تقسیم سود، تصویب یا رد پیشنهادهای ارائه‌شده توسط هیأت مدیره یا بازرسان و سهامداران، تعیین خط مشی شرکت و تصویب و یا اقدام به هر عمل موافق با منافع شرکت می‌باشد.

مجمع عمومی فوق العاده

علاوه بر مجمع عمومی یک مجمع عمومی فوق العاده هم وجود دارد که به منظور تصمیم‌گیری در مورد اصلاح یا تغییر مواد اساسنامه شرکت، کاهش یا افزایش سرمایه و انحلال شرکت برگزار می‌شود. تصمیمات مربوط به مجمع فوق‌العاده در صلاحیت وظایف مجمع عمومی عادی نیست.

مجمع عمومی فوق العاده زمانی رسمیت خواهد داشت که دارندگان بیش از نصف سهام دارای حق رأی در جلسه حاضر باشند. در صورت عدم دستیابی به حدنصاب در اولین دعوت، مقام دعوت‌کننده باید مجمع را برای نوبت دوم دعوت کند. حضور داشتن یک سوم سهامداران دارای حق رأی برای رسمیت یافتن این مجمع و اتخاذ تصمیم کافی است، مشروط بر اینکه در آگهی نوبت دوم برای مجمع فوق‌العاده، عدم تشکیل مجمع اول به دلیل عدم حصول حد نصاب لازم قید گردد.

مجمع عمومی خاص

علاوه بر مجامع بیان‌شده در بالا یک مجمع عمومی خاص هم وجود دارد. اگر مجمع عمومی سهام تصمیم به تغییر در حقوق نوع مخصوصی از سهام داشته باشد، این تصمیم قطعی نخواهد بود مگر بعد از آنکه دارندگان این سهم در جلسه‌ای خاص آن را تصویب کنند.

به منظور معتبر بودن مصوبات این مجمع هم حداقل نصف دارندگان سهام باید در جلسه حضور داشته باشند و اگر حد نصاب کامل نشود، در دعوت دوم تصمیمات با حضور یک سوم سهاداران و با اکثریت دو سوم آراء اتخاذ می‌گردد.

سود مجمع

معمولا 2 روز کاری قبل از برگزاری مجمع شرکت، نماد معاملاتی آن شرکت در تابلوی بورس و اوراق بهادار متوقف می‌شود و بعد از آن غیر قابل معامله خواهد بود. سهامدارانی که قصد شرکت در مجمع را ندارند باید قبل از آن از سهم خارج شوند.

برگشت نماد معاملاتی شرکت به تابلوی بورس و اوراق بهادار حداکثر 5 روز بعد از برگزاری مجمع خواهد بود. بعد از بازگشایی نماد، قیمت سهام بدون نوسان معامله خواهد شد تا قیمت سهم بر مبنای مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین شود. بعد از کشف قیمت مجددا سهم به مدت چند دقیقه بسته خواهد شد و بعد از آن با محدودیت نوسان 5 درصد باز خواهد شد.

تصمیماتی که در مجمع گرفته می‌شوند شامل افرادی خواهد بود که در تاریخ برگزاری مجمع، سهامدار شرکت باشند. در صورتی که مجمع سود نقدی را تصویب کند، این سود بعد از بازگشایی سهام از قیمت سهم کم خواهد شد. این مورد یک حالت تئوریک است که بر اساس آن قیمت تئوریک سهم پس از مجمع برابر با قیمت روز قبل از مجمع منهای سود تقسیمی تصویب شده است. همه شرکت‌ها موظفند که حداقل 10 درصد از سودشان را بین سهامداران تقسیم کنند.

شرکت‌ها 8 ماه بعد از برگزاری مجمع فرصت دارند تا سود نقدی را به سهامداران خودشان پرداخت کنند. در صورتی که سهام‌دار شرکتی هستید که می‌خواهد مجمع برگزار کند، حتما قبل از برگزاری مجمع، آگهی مربوط به پرداخت سود را مطالعه کنید و با توجه به قیمت تئوریک در مورد شرکت یا عدم شرکت در مجمع تصمیم‌گیری نمایید.