ساختار سازمانی پروژه ای
راهنمای مطالعه
تعریف ساختار سازمانی پروژه ای
ساختار سازمانی پروژه ای، یک نوع نمودار سازمانی است که برای انجام پروژه های خاص و موقت در سازمان ها به کار می رود. در این ساختار، تیم های پروژه ای با اعضای مختلف و مستقل از بخش های مختلف سازمان تشکیل شده و به صورت موقت به انجام برنامه مشغول می شوند.
در این نمودار، هر تیم پروژه، به صورت مستقل و با تمرکز بر روی اهداف و وظایف خاص پروژه، عمل می کند و به دنبال رسیدن به نتایج مشخص است.
این چارت، مدیر پروژه به عنوان رهبر تیم پروژه عمل می کند و مسئولیت های مختلفی از جمله تعیین وظایف، تخصیص منابع، برنامه ریزی و کنترل پروژه را بر عهده دارد. چارت سازمانی پروژه ای، به دلیل انعطاف پذیری و قابلیت تغییر بالا، در پروژه هایی که با شرایط نامطلوب و تغییرات مداوم روبرو هستند، مورد استفاده قرار می گیرد.
مزایا چارت سازمانی پروژه ای
1- انعطاف پذیری بالا: در این ساختار، تیم های پروژه ای با توجه به نیازهای پروژه و شرایط موجود، به صورت مستقل و با تمرکز بر روی اهداف و وظایف خاص پروژه عمل می کنند. این باعث می شود که سازمان به راحتی بتواند به تغییرات و شرایط نامطلوب پاسخ دهد.
2- کنترل بهتر بر پروژه: در این ساختار، مدیر پروژه به عنوان رهبر تیم پروژه عمل می کند و مسئولیت های مختلفی از جمله تعیین وظایف، تخصیص منابع، برنامه ریزی و کنترل پروژه را بر عهده دارد. این باعث می شود که کنترل بر پروژه بهبود یابد و امکان دستیابی به نتایج مطلوب بالاتر شود.
3- بهبود هماهنگی: در این نمودار، تیم های پروژه ای با اعضای مختلف و مستقل از بخش های مختلف سازمان تشکیل شده و به صورت موقت به انجام پروژه مشغول می شوند. این باعث می شود که هماهنگی بین اعضای تیم پروژه بهبود یابد و امکان دستیابی به نتایج مطلوب بالاتر شود.
4- بهبود کارآیی: در این ساختار، تیم های پروژه با تمرکز بر روی اهداف و وظایف خاص پروژه، عمل می کنند. این باعث می شود که کارآیی در انجام پروژه بهبود یابد و امکان دستیابی به نتایج مطلوب بالاتر شود.
5- بهبود کیفیت: در این ساختار، تیم های پروژه با تمرکز بر روی اهداف و وظایف خاص پروژه، عمل می کنند. این باعث می شود که کیفیت در انجام پروژه بهبود یابد و امکان دستیابی به نتایج مطلوب بالاتر شود.
معایب چارت سازمانی پروژه ای
1. افزایش هزینه ها: در ساختار سازمانی پروژه ای، هر پروژه به عنوان یک تیم مستقل در نظر گرفته می شود که نیاز به منابع مالی و انسانی جداگانه دارد. این موضوع باعث افزایش هزینه های سازمان می شود.
2. کاهش تخصص: در ساختار سازمانی پروژه ای، اعضای تیم برای انجام پروژه های مختلف به کار گرفته می شوند. این موضوع باعث کاهش تخصص و تجربه اعضای تیم در زمینه های خاص می شود.
3. کنترل پروژه: در این ساختار، کنترل بر روی پروژه ها بسیار دشوار است. هر تیم پروژه به صورت مستقل عمل می کند و این باعث می شود که کنترل بر روی پروژه ها کاهش یابد.
4. تعاملات بین تیم ها: در ساختار سازمانی پروژه ای، تعاملات بین تیم ها بسیار محدود است. این موضوع باعث می شود که هماهنگی و تبادل اطلاعات بین تیم ها کاهش یابد.
5. افزایش پیچیدگی: ساختار سازمانی پروژه ای باعث افزایش پیچیدگی در سازمان می شود. هر پروژه به عنوان یک تیم مستقل در نظر گرفته می شود و این باعث می شود که مدیریت سازمان دچار پیچیدگی شود.
اصلاح ساختار سازمانی پروژه ای
برای اصلاح ساختار سازمانی پروژه ای و بهبود عملکرد آن، می توان اقدامات زیر را انجام داد:
1. ایجاد یک ساختار سازمانی پروژه ای مناسب: برای این کار، باید نیازهای هر پروژه را شناسایی کرده و سپس ساختار مناسبی برای آن تعیین کرد. این ساختار باید شامل مدیر پروژه، تیم پروژه و منابع مالی و انسانی مورد نیاز باشد.
2. تعیین نقش و مسئولیت هر عضو تیم: برای بهبود کنترل پروژه، باید نقش و مسئولیت هر عضو تیم در پروژه را به دقت تعیین کرد. این کار باعث می شود که هر عضو تیم به صورت مستقل و با دقت بیشتری به کار خود بپردازد.
3. افزایش تخصص: برای جلوگیری از کاهش تخصص در ساختار سازمانی پروژه ای، باید تلاش کرد تا اعضای تیم با تخصص های مشابه در یک پروژه قرار بگیرند. همچنین، باید از آموزش های لازم برای بهبود تخصص اعضای تیم استفاده کرد.
4. افزایش تعاملات بین تیم ها: برای بهبود تعاملات بین تیم ها، باید فضایی برای تبادل اطلاعات و هماهنگی در نظر گرفته شود. این می تواند شامل جلسات هفتگی، استفاده از نرم افزارهای مشترک و یا ایجاد گروه های کاری مشترک باشد.
5. افزایش کنترل پروژه: برای بهبود کنترل پروژه، باید سیستم مناسبی برای مانیتورینگ و پیگیری پروژه ها در نظر گرفته شود. این شامل استفاده از نرم افزارهای مدیریت پروژه، روش های گزارش دهی منظم و یا استفاده از متریک های مناسب برای اندازه گیری پیشرفت پروژه است.
تدوین استراتژی ساختار سازمانی پروژه ای
برای تدوین استراتژی چارت سازمانی پروژه ای، می توان اقدامات زیر را انجام داد:
1. تعیین اهداف پروژه: برای تدوین استراتژی ساختار سازمانی پروژه ای، باید ابتدا اهداف پروژه را به دقت تعیین کرد. این اهداف باید شامل هدف کلی پروژه و هدف های جزئی تر باشند.
2. شناسایی نیازهای پروژه: برای تعیین ساختار سازمانی مناسب، باید نیازهای پروژه را به دقت شناسایی کرد. این نیازها ممکن است شامل منابع مالی، انسانی و فنی باشند.
3. تعیین سطح مسئولیت هر عضو تیم: برای تدوین استراتژی نمودار پروژه ای، باید سطح مسئولیت هر عضو تیم در پروژه را به دقت تعیین کرد. این کار باعث می شود که هر عضو تیم به صورت مستقل و با دقت بیشتری به کار خود بپردازد.
4. تعیین چارت سازمانی پروژه ای: بر اساس نیازهای پروژه و سطح مسئولیت هر عضو تیم، باید نمودار سازمانی مناسبی برای پروژه تعیین کرد. این ساختار ممکن است شامل ساختار سلسله مراتبی، ساختار ماتریسی و یا ساختار تیم مجازی باشد.
5. تعیین روش های ارتباطی: برای بهبود ارتباطات در چارت سازمانی پروژه ای، باید روش های ارتباطی مناسبی را تعیین کرد. این شامل جلسات هفتگی، استفاده از نرم افزارهای مشترک و یا ایجاد گروه های کاری مشترک است.
6. تعیین روش های کنترل پروژه: برای بهبود کنترل پروژه، باید روش های کنترل پروژه مناسبی را تعیین کرد. این شامل استفاده از نرم افزارهای مدیریت پروژه، روش های گزارش دهی منظم و یا استفاده از متریک های مناسب برای اندازه گیری پیشرفت پروژه است.
ارتباط ساختار سازمانی پروژه ای با ساختار پیچیده و پویا
ساختار سازمانی پروژه ای ممکن است با ساختار سازمانی پیچیده و یا ساختار سازمانی پویا ارتباط داشته باشد. ساختار سازمانی پیچیده به این گونه است، تعداد زیادی از بخش های مختلف وجود دارد که هر کدام به صورت مستقل کار می کنند. بنابراین ، ساختار سازمانی پروژه ای نیز ممکن است به صورت مستقل و جداگانه کار کند.
در ساختار سازمانی پویا، تغییرات مکرر در ساختار سازمانی انجام می شود تا برای تطبیق با تغییرات در بازار و فناوری ها آمادگی داشته باشد. در این حالت، نمودار پروژه ای نیز باید به صورت پویا و قابل تغییر باشد تا بتواند با تغییرات در ساختار سازمانی اصلی همگام شود.
بنابراین، در هر دو حالت، نمودار پروژه ای باید با ساختار سازمانی اصلی هماهنگ شده و قابل تطبیق باشد تا بتواند به بهترین شکل ممکن در برنامه عمل کند.
در نهایت، نمودار پروژه ای باید به گونه ای طراحی شود که بهترین عملکرد را در پروژه فراهم کند. برای این منظور، باید با توجه به نوع پروژه، محیط کاری، تیم پروژه و منابع موجود، ساختار مناسبی را برای پروژه ایجاد کرد. همچنین، چارت سازمانی پروژه ای باید با ساختار سازمانی اصلی هماهنگ شده و قابل تطبیق باشد تا بتواند با تغییرات در سازمان همگام شود. در نهایت، موفقیت پروژه به میزان هماهنگی و همکاری بین تیم پروژه و سازمان وابسته است.
جهت مشاوره بیشتر در زمینه تدوین و اصلاح ساختار سازمانی می توانید با گروه شرکت مشاوران خبره کسب و کار ایرانیان آماتیس (گروه متیس) تماس بگیرید و از خدمات مشاوره ای رایگان و تجارت برتر کارشناسان خبره این سازمان بهره مند شوید.