کارگزار بورسی چگونه توسط سرمایه گذاران انتخاب می شوند؟

شرکتهای کارگزاری

معمولاً هر شخصی می تواند به آسانی یک حساب کارگزاری باز کند. سرمایه‌گذار، کارگزار یا واحد کارگزاری را از طریق مراجعه حضوری یا از طریق اعتبار خود و یا روشهای دیگر انتخاب می‌کند. شرکتهای عضو بورس اوراق بهادار تمایل دارند واقعیت های اساسی را در خصوص مشتریان بالقوه بدانند. در حالی که معمولاً فقط مقدار کمی از این اطلاعات مورد نیاز است و در اغلب مواقع میان کارگزار و مشتری ملاقات حضوری پیش نمی‌آید و تماس ها از طریق تلفن یا نامه صورت می‌گیرد. مشتریان می توانند کارگزاری را که مورد نظر آنهاست به راحتی انتخاب کنند. کارگزار تمام عیار خدمات متنوعی به مشتریان خصوصاً در زمینه مشاوره و اطلاع رسانی ارائه می‌کند.

انواع کارگزاران

گروه اول: کارگزاران تمام عیار

سرمایه‌گذاران می‌توانند از طریق کارگزاران تمام‌عیار اطلاعات وسیعی در زمینه‌های اقتصاد، صنعت خاص و شرکت های مختلف و بازار اوراق قرضه به دست بیاورند. در مقابل کارگزاران تمام عیار، کارگزارانی قرار دارند که با کارمزد پایین کار می‌کنند. خدماتی که این کارگزاران ارائه می‌دهند مانند کارگزاران تمام عیار است با این تفاوت که کارگزاران نوع دوم اطلاعات و مشاوره کمی در خصوص سرمایه‌گذاری ارائه می‌کنند. به همین خاطر سرمایه‌گذارانی که با این کارگزاران کار می‌کنند، مبلغ کمتری می پردازند و سود کمتری هم به دست می‌آورند.

گروه دوم

گروه دیگری از کارگزاران وجود دارند که حداقل کارمزد را می‌گیرند. این کارگزاران اغلب شامل شرکت‌های کوچکی می باشند که در ازای خرید و فروش سهام هزینه‌های حداقلی مانند دو یا سه سنت را بابت فروش هر سهم دریافت می‌کنند.

کارگزار سهام یا مشاوران مالی

معمولاً سرمایه‌گذاران تمایل دارند با کارگزارانی در ارتباط باشند که مربوط به شرکت های بزرگ کارگزاری هستند. این کارگزاران سفارشات مشتریان  (سرمایه گذاران) را انجام داده و به آنها خدمات مشاوره ارائه کرده و نشریات مربوط به سهام، صنعت ها، اوراق قرضه و سایر مواردی را برای آنها ارسال می‌کنند. عمده درآمد این کارگزاران از محل مبادله سهام و حق کمیسیون آنهاست. کارگزارانی که بتوانند مشاوره بهتری ارائه دهند و مشتریان بیشتری را جذب کنند، می‌توانند درآمد بیشتری را نیز کسب کنند.

نقش اطلاعات کارگزاری در جذب سرمایه گذاران

همانطور که قبلاً ذکر شد، سرمایه‌گذاران می‌توانند کارگزاران را که کارمزد پایین دریافت می‌کنند، انتخاب نموده و به جز موارد مشاوره و دریافت نشریات از تمامی خدمات آنها استفاده نمایند و در ازای آن وجوه کمتری پرداخت کنند. سرمایه گذاران موفق و باهوش نوع کارگزاران خود را بر اساس نیاز خود انتخاب می‌کنند. برخی از سرمایه‌گذاران به نشریات تحقیقی علاقه‌مندند و حاضرند در ازای این خدمات وجوه بیشتری به عنوان کارمزد کارگزاری پرداخت کنند. برخی دیگر علاقه مندند که کارهای تحقیقی مربوط به سهام را خودشان انجام دهند.

درآمد کارگزاران تمام عیار از چه محلی ایجاد می گردد؟

بخش اول درآمد کارگزاران

این کارگزاران با عناوین مختلفی از قبیل مشاوران مالی یا عاملان سرمایه‌گذاری به فعالیت مشغول هستند. شرکت‌های کارگزاری فقط در حدود ۱۵ درصد از درآمد خود را از کمیسیون‌های مربوط به سرمایه‌گذاران انفرادی به دست می‌آورند. در کل کمتر از ۵۰ درصد از درآمد کارگزاران تمام عیار از محل کارمزد های پرداختی مشتریان است.

بخش دوم درآمد کارگزاران

یکی از منابع درآمد کارگزاران فروش سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری است که در مالکیت شرکت های کارگزاری است. آنها از طریق فروش این گونه سهام، قسمتی از وجوه بدست آمده را به عنوان حق کمیسیون اخذ می کنند. اگر چه شرکت‌های کارگزاری بزرگی به این کار مشغول هستند و سهام شرکت‌های مختلف سرمایه‌گذاری را نیز می‌فروشند ولی از طرفی دیگر احتمال دارد این کارگزاران مشتریان خود را به سمت این نوع سرمایه گذاری سوق دهند. این در حالی است که مشتریان علاقه زیادی به آن ندارند.

بخش سوم درآمد کارگزاران

از منابع دیگر درآمد شرکت‌های کارگزاری کار کردن با حساب و سرمایه خود شرکت است. منبع دیگر درآمد این شرکت ها، فروش اوراق بهادار تازه منتشر شده است. تضمین فروش اوراق بهادار جدید فعالیت سودمندی برای شرکت‌های کارگزاری است و کارگزاران تشویق می‌شوند مشتریان خود را به سمت خرید این گونه اوراق سوق دهند.

این نکته کاملا واضح است که نوع کارمزدی که کارگزاران دریافت می کنند با توجه به نوع اوراق بهادار متفاوت است. در برخی از مواقع کارمزد از مبلغ خرید و فروش کسر می‌شود و خود سرمایه‌گذاران عملاً از میزان کارمزد و کسر آن اطلاع پیدا نمی‌کند.

انواع حسابهای کارگزاری

متداول ترین نوع حساب کارگزاری حساب نقدی است که مشتری کارمزد تمام اوراق بهادار خریداری شده را یکجا به صورت نقدی به شرکت کارگزاری پرداخت می‌کند. بسیاری از مشتریان حساب اعتباری باز می‌کنند و طبق حساب اعتباری به مشتری اجازه داده می‌شود که شرکت کارگزاری برای خرید اوراق بهادار وام دریافت نمایند. طبق شرایط بورس سهام نیویورک هر فردی که بخواهد این نوع حساب را باز کند، باید حداقل ۲ هزار دلار به عنوان سپرده اعتباری داشته باشد. در سال ۱۹۷۷ میلادی شرکت مریل لینچ که بزرگترین شرکت کارگزاری در ایالات متحده بود، حسابی را با عنوان حساب مدیریت نقدی ایجاد کرد.

کارمزد (کمیسیون) کارگزار

کارمزد یا کمیسیون حق العملی است که به کارگزار پرداخت می‌شود و مشتری با پرداخت این پول خدمات کارگزار را برای خرید و فروش اوراق بهادار جبران می‌کند. بورس سهام نیویورک در سال‌های گذشته اعضای خود را ملزم کرده بود که در ازای خرید و فروش اوراق بهادار مبلغ ثابت و حداقلی را از مشتریان دریافت کنند، اما بر اساس اصلاحات قانون اوراق بهادار در سال ۱۹۷۵ دریافت کارمزد ثابت حذف شد.

نکته1)

سرمایه‌گذاران می‌توانند در مورد پرداخت میزان کارمزد با کارگزاران به مذاکره بپردازند‌‌. شرکت‌های کارگزاری تمام عیار عملاً نرخ کارمزد را برای سرمایه‌گذاران کوچک مشخص می‌کنند. با این حال رقابت کلی در صنعت بر این نرخ ها تأثیر می‌گذارد.

نکته2)

در مقابل سرمایه‌گذارانی که در حجم خرید و فروش سهام زیاد مشغول هستند، نرخ‌های کارمزدی کمیسیون را بر اساس مذاکره و توافق تعیین می کنند. به عنوان مثال نرخ کارمزد سرمایه‌گذاران بزرگی ول موسسات سرمایه گذار بزرگ از ۲۵ درصد برای هر سهم در سال ۱۹۷۵ به چند سنت در سال‌های اخیر کاهش یافته است.

سرمایه‌گذاران در خرید و فروش سهام می‌توانند یکی از گزینه های زیر را انتخاب کنند:

۱_ کارگزاران تمام عیار

۲_ کارگزاران با کارمزد پایین

۳_ کارگزاران با حداقل کارمزد

شرکت های کارگزاری با حداقل کارمزد کمترین نرخ کارمزد را دریافت می‌کند. با این حال این شرکت ها خیلی کوچک بوده و کمتر برای سرمایه‌گذاران شناخته شده هستند. شرکت های کارگزاری با کارمزد پائین نسبت به شرکت‌های قبل برای سرمایه‌گذاران بیشتر شناخته شده است. در نهایت شرکت‌های کارگزاری تمام عیار شناخته شده تر بوده و به مشتریان خود نشریات و خدمات خاصی را ارائه کرده و دارای مکان های مشخصی هستند.

سرمایه گذاری بدون کارگزار:

امروزه شرکت های زیادی طرح سرمایه گذاری مجدد سود تقسیمی را ارائه می‌کنند. در این طرح شرکت سرمایه‌گذاری سودی را که باید بین صاحبان سهام تقسیم نماید، مجدداً در سهام شرکت‌های دیگر سرمایه‌گذاری می‌کند. معمولاً در انجام این کار هیچ کارمزد یا وجوهی پرداخته نمی‌شود. مزایای چنین طرح‌هایی حذف کارمزدهای است که بایستی سرمایه‌گذاران در موقع خرید سهام پرداخت کنند.

به منظور استفاده از طرح سرمایه گذاری مجدد سود تقسیم یک شرکت معمولاً سرمایه‌گذاران سهام را از طریق کارگزاران خود خریداری می‌کنند. اگر چه برخی از شرکت‌ها مستقیماً سهام را به افراد می فروشند. معمولاً در برخی از موارد می‌توان بدون استفاده از کارگزار سهام یا حساب های کارگزاری در سهام سرمایه‌گذاری انجام داد. برخی از شرکت‌ها از طریق طرح سرمایه گذاری مجدد سود تقسیمی سهام خود را مستقیماً به سرمایه‌گذاران می‌فروشند. برای مثال شرکت هگزان به سرمایه‌گذاران خود اجازه می‌دهد درصدی از سهام شرکت را بدون پرداخت کارمزد خریداری کنند.