طرح توجیهی اقتصادی چیست؟ 💎

طرح توجیهی اقتصادی

طرح توجیهی فنی و اقتصادی نه تنها به ارزیابی دقیق هزینه‌ها و مزایای یک پروژه کمک می‌کند، بلکه تأثیر مستقیمی بر ارزش‌گذاری کسب‌وکار و تعیین ساختار سازمانی مناسب دارد. با استفاده از داده‌های جمع‌آوری شده از طرح توجیهی، مدیران می‌توانند ارزش واقعی پروژه را بهتر درک کنند و ساختاری بهینه برای سازمان‌دهی منابع و وظایف ایجاد کنند. این امر باعث افزایش بهره‌وری و جلب اعتماد سرمایه‌گذاران می‌شود، که در نهایت به رشد پایدار و موفقیت کسب‌وکار کمک می‌کند.

همانطور که در نوشته های پیشین پیرامون طرح توجیهی بحث شد و انواع آن را که شامل ایجادی و توسعه ای بود به طور واضح بررسی کردیم، در ادامه می خواهیم به چگونگی تامین مالی پروژه ها درقالب طرح توجیهی فنی و اقتصادی در گروه متیس مشاوران خبره کسب و کار ایرانیان بپردازیم.

💎💎💎

جهت استعلام هزینه و مشاوره رایگان تدوین طرح توجیهی تماس بگیرید.

طرح توجیهی فنی-اقتصادی

به بیان ساده طرح توجیهی، مقرون به صرفه بودن و موجه بودن فعل اقتصادی یا پروژه را بررسی می کند. کاربرد این طرح اینست که به صاحبان پروژه کمک خواهد کرد تا براساس زمانبدی، منابع موردنیاز و نیز میزان درآمد- هزینه و مدت زمانی که طول می کشد تا سرمایه موردنیاز برگرداننده شود، طرف خود را که ممکن است یک شخص حقیقی یا حقوقی باشد را جهت سرمایه گذاری متقاعد نماید.

اهمیت ارزیابی در تحلیل های اقتصادی

از آنجا که تحلیل های اقتصادی برای دستیابی به راه حل یا راه حل هایی که در آینده مورد استفاده قرار می گیرند بکار می روند، طبیعتا مبتنی بر ارزیابی های وقایعی هستند که درآینده اتفاق می افتند. مشکل ترین بخش از یک تحلیل اقتصادی، ارزیابی کمیت های مرتبط با آینده می باشد. ارزیابی ها، بیشتر مبتنی بر نتایج گذشته بوده و بهترین و معمول ترین منبع اطلاعات در مورد نتایج گذشته، اطلاعات مربوط به گذشته تشکیلات اقتصادی است. بررسی سوابق به جهت حصول ارزیابی های مثمر ثمر و پر ارزش، می بایست مکررا در مورد سوابق آماری اقتصادی و مهندسی با قضاوت صحیح و تحلیل معقول اجرا شود.

توجیه پذیری یک طرح اقتصادی

برای بررسی توجیه پذیری طرح های اقتصادی لازم است که بخش های مختلف ازجمله بازار، مسائل فنی و مالی طرح توسط کارشناسان مورد بررسی قرارگیرد. آنچه که هموراه مورد توجه است پرداختن به وضعیت بازار، مشخصات محصول، ماشین آلات و میزان سودآوری طرح است.

متا: متخصص بررسی توجیه اقتصادی پروژه های مربوط به حوزه های مختلف با بهره گیری از کارشناسان خبره و به روزترین ابزارهای موجود.

بررسی اهمیت حیاتی وجود توجیه اقتصادی در پروژه ها

سرمایه گذاری در حوزه های مختلف می تواند بصورت قابل توجهی سودآور یا به شدت زیان ده باشد. این موضوع در شرایط اقتصادی امروزی بیشتر محسوس می باشد. به همین دلیل قبل از شروع هر کسب و کار و پروژه ای، بررسی تمامی جوانب موجود اهمیت بسزایی دارد. در حوزه کسب و کار معمولا قبل از شروع هر پروژه ای یک طرح توجیهی اقتصادی تهیه می شود که در آن تمامی ابعاد اقتصادی کسب و کار بررسی و ارزش گذاری شده و میزان سود دهی یا ضرر احتمالی حاصل از پروژه مشخص می شود.

توجیه اقتصادی چیست؟

توجیه اقتصادی هر پروژه ای عبارت از سود آور بودن آن پروژه می باشد که از طریق همین طرح توجیه پذیری اقتصادی مشخص می شود. در طرح توجهی ارائه شده  تمامی جنبه های موفقیت کسب و کار در زمینه مالی، فنی یا بازار مالی مورد بررسی قرار می گیرد. در صورتیکه یک طرح توجیه اقتصادی داشته باشد و سود مورد نظر را تامین کند، سرمایه گذاران راغب به سرمایه گذاری در آن طرح خواهند شد و در صورتیکه طرح سود مورد نظر آنها را تامین نکند، در این پروژه شراکت نخواهند داشت.

مراحل مختلف توجیه اقتصادی

به منظور توجیه اقتصادی طرح یا توجیه اقتصادی پروژه باید طرح توجیهی سه بررسی مهم را انجام دهد که عبارت از بررسی مالی، تحلیل بازارهای مالی و توجیه پذیری پروژه می باشند.

بررسی مالی

بررسی مالی مربوط به بررسی سودآوری و توجیه اقتصادی طرح و همچنین ارزیابی جنبه های مالی طرح می باشد. این بررسی در شروع پروژه باید انجام شود چرا که هدف از اجرای هر کسب و کاری کسب سود می باشد.

تحلیل بازارهای مالی

به منظور داشتن یک بازار مالی خوب، باید ابعاد مختلف بازار من جمله عرضه و تقاضای بازار، بازار هدف، نیاز موجود در بازار، فرصت های موجود در بازار و سایر موارد به دقت مورد بررسی قرار بگیرند. به دلیل اینکه رقبا هم دقیقا با همین بررسی می خواهند وارد بازار شوند، بررسی و تجزیه و تحلیل صورتهای مالی پروژه حتما باید با در نظر گرفتن رقبا صورت بگیرد.

توجیه پذیری پروژه

هدف از این مورد بررسی ابزارها و توجیه اقتصادی داشتن پروژه یا کسب و کار است که ابزارهای آن عبارت از ابزار آلات فنی و ماشین آلات مورد نیاز، تجهیزات و محل پروژه و سایر موارد می باشد.

شاخص های مهم در ارزیابی توجیه اقتصادی پروژه

به منظور بررسی توجیه اقتصادی داشتن پروژه باید 4 شاخص اصلی مورد بررسی قرار بگیرند که عبارتند از:

1. ارزش خالص سرمایه اولیه
2. نحوه بازگشت سرمایه
3. بررسی سودآور بودن پروژه
4. دوره بازدهی سرمایه در پروژه

ارزش خالص سرمایه اولیه

به منظور بررسی سودآور بودن پروژه، در ابتدا باید ارزش سرمایه اولیه مورد نیاز با هزینه و سودآوری پروژه در آینده با ارزش فعلی یا PV محاسبه شود (در واقع باید هزینه و سود آوری پروژه در آینده با یک نرخی تنزیل و به ارزش فعلی تبدیل شود). در صورتیکه ارزش سرمایه فعلی از ارزش فعلی سود آینده کمتر باشد، (یا NPV>0) در اینصورت پروژه سود آور خواهد بود. ولی در صورتیکه ارزش سرمایه فعلی از ارزش فعلی سود آینده بیشتر باشد(یا NPV<0)، در این صورت پروژه زیان ده و فاقد توجیه اقتصادی خواهد بود و نباید چنین پروژه ای اجرا شود.

نحوه بازگشت سرمایه

همانطور که بیان شد در ابتدای هر پروژه سود آوری آن مورد بررسی قرار می گیرد. در نرخ بازگشت سرمایه، سود آینده در نظر گرفته می شود و در صورتیکه نرخ بازگشت سرمایه برابر یا بزرگتر از نرخ هزینه ها باشد، در این صورت طرح مورد قبول قرار خواهد گرفت و سودآوری خواهد داشت. ولی در صورتیکه هزینه بیشتر از سرمایه اولیه باشد، پروژه فاقد توجیه اقتصادی خواهد بود و اجرایی نخواهد شد.

بررسی سودآور بودن پروژه

شاخص مهم بعدی که باید بررسی شود عبارت از بررسی هزینه و سود می باشد. در این شاخص ارزش فعلی پروژه بر هزینه فعلی آن تقسیم می شود. در صورتیکه عدد بدست آمده بزرگتر از یک یا مساوی یک باشد، پروژه سود ده خواهد بود و قابلیت اجرایی خواهد داشت. اما در صورتیکه عدد بدست آمده کوچکتر از یک باشد، پروژه زیان ده خواهد بود و اجرایی نخواهد شد.

دوره بازدهی سرمایه در پروژه

دوره بازدهی یا همان بازگشت سرمایه شاخص مهم بعدی است که حتما باید در نظر گرفته شود. این دوره همان مدت زمانی است که هزینه و سرمایه بکار گرفته شده از طریق درآمدهای بدست آمده جبران می شود. در این شاخص پروژه های مختلف با هم مقایسه می شوند و پروژه هایی که دوره بازده کمتری دارند، از نظر اقتصادی به صرفه تر خواهند بود.

منابع تامین پروژه

به طور کلی منابع تامین پروژه عبارتند از:

1. سرمایه گذاری ثابت در پروژه
2. سرمایه در گردش
3. بررسی و در نظر گرفتن هزینه های پیشبینی نشده

سرمایه گذاری ثابت در پروژه

این سرمایه گذاری مربوط به شروع پروژه است. سرمایه اولیه باید قبل از شروع پروژه تامین شود و معمولا شامل هزینه هایی از قبیل ساختمان، تامین تجهیزات، گرفتن مجوزهای مورد نیاز، ابزار آلات، منابع انسانی، محل اجرای پروژه و غیره می باشد.

سرمایه در گردش

بعد از شروع فعالیت و ارائه محصول یا خدمات، بمنظور تولید مجدد به سرمایه نیاز خواهد بود. سرمایه در گردش شامل تمامی هزینه های مورد نیاز برای سرپا نگهداشتن یک کسب و کار و ادامه فعالیت آن می شود. بعبارتی بهتر سرمایه در گردش شامل تمامی هزینه های تولید و توزیع و منابع انسانی می باشد.

بررسی و در نظر گرفتن هزینه های پیش بینی نشده

هر چقدر هم که بررسی اولیه صورت گرفته جامع و کامل باشد، باز هم یک سری هزینه های متفرقه و پیشبینی نشده در طول پروژه پیش می آید که باید بودجه ای را برای آن در نظر گرفت. بدلیل اینکه هیچ طرح توجیهی نمی تواند کامل تنظیم شود و هزینه های پیش بینی نشده غیر قابل اجتناب می باشند، باید یک بودجه ای برای آن در نظر گرفته شود تا پروژه در وسط راه با مشکل مواجه نشود و بتواند به حیات خود ادامه دهد.

طرح توجیهی فنی اقتصادی

قبل از سرمایه گذاری در یک پروژه چکار کنیم؟

اگر قصد دارید که در یک پروژه سرمایه گذاری کنید قبل از هر اقدامی باید موقعیت تصمیم گیری خود را بتوانید در شرایط مختلف تشخیص دهید و سپس به مطالعات امکان سنجی آن طرح بپردازید و توجیه پذیری آن را مورد بررسی قرار دهید. در طرح توجیهی امکان سنجی سعی کنید پروژه مورد نظر را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهید و به دنبال پاسخی برای این سوال باشید که آیا پروژه قابلیت سرمایه گذاری را دارد یا خیر؟

مطالعات موجود در طرح توجیهی امکان سنجی به سرمایه گذاران کمک خواهد کرد که راستای بهینه کردن زمان و هزینه های احتمالی پیش رو گامهای موثری بردارند و نسبت به شکست های احتمالی آینده مصون بمانند.

انواع تصمیم گیری

الف)تصمیم گیری در شرایط اطمینان

این نوع تصمیم گیری مربوط به زمانی است که متغیرهای غیرقابل کنترل، در مدل تصمیم گیری وجود ندارند. مدل سازی برای این گونه تصمیم گیری ها براساس مدل های ریاضی و مشخص استوار است. ما با تصمیم گیری در شرایط اطمینان از تکنیکهای مختلفی مانند نرخ بازگشت سرمایه، ارزش فعلی، هزینه و درآمد یکنواخت سالیانه، نسبت منافع به مخارج ، مدت بازگشت سرمایه، برنامه ریزی خطی، برنامه ریزی صفر-یک، برنامه ریزی آرمانی، آنالیز نقطه سر به سر و آنالیز تعویض استفاده می کنیم.

ب)تصمیم گیری در شرایط عدم اطمینان

1-عدم اطمینان کامل

عدم اطمینان کامل برای زمانی است که مشکل موجود شامل تعدادی از متغیرهای غیرقابل کنترل نیز می باشد. ولی اطلاعات گذشته به منظور پیش بینی متغیرها در دسترس نبوده، از این رو محاسبه احتمال وقوع برای آن ها مشکل ومعمولا غیرممکن است برای پاسخ به شرایط عدم اطمینان کامل از ماتریس تصمیم گیری استفاده می کنیم.

2-ریسک

تصمیم گیری درشزایط ریسک برای زمانی است که مشکل موجود شامل تعدادی از متغیرهای غیرقابل کنترل نیز می شود. ولی اطلاعات از گذشته در دسترس و احتمال وقوع آنها قابل پیش بینی است، در شرایط ریسک از روش های مختلفی مانند امید ریاضی، شبیه سازی، تصمیم گیری شاخه ای یا درخت تصمیم، مواردی از برنامه ریز دینامیک استفاده می کنیم.

ج)تصمیم گیری در شرایط تعارض

این نوع تصمیم گیری مربوط به زمانی است که برای تصمیم گیرنده، استراتژی های رقیب یا رقبا جایگزین متغیرهای غسرقابل کنترل شوند. در شرایط تعارض از روش تئوری بازیها استفاده می کنیم.

به طور کلی یک طرح اقتصادی زمانی توجیه پذیری دارد که:

الف)متناسب با میزان سرمایه گذاری، سود ایجاد کند (تایید معیار های سود آوری)

ب)دارای پایداری باشد

ج)اشتغال زا باشد

کدام پروژه ارزش سرمایه گذاری دارد؟

در مطالعات امکان سنجی اقتصادی پروژه های اقتصادی ما به دنبال پاسخ دادن به پرسش های متعددی خواهیم بود که گاها انتخاب مناسب ترین پروژه برای سرمایه گذاران جهت سرمایه گذاری نکته حائز اهمیتی است که در گروه  متیس مشاوران خبره کسب و کار ایرانیان به آن می پردازیم.

مقایسه اقتصادی پروژه ها

مهمترین نوع تصمیم گیری  برای هر مدیر مقایسه اقتصادی پروژه ها میباشد. یک مدیر باید با انتخاب یکی از تکنیکهای موجود در اقتصاد مهندسی، اقتصادی ترین پروژه را معرفی نماید.

الف)ارزش فعلی پروژه ها

ارزش فعلی پروژه ها از ساده ترین و مهمترین تکنیکهای اقتصاد مهندسی است البته فراموش نکنید که ارزش فعلی پروژه در این بخش برای پروژ ه های ناسازگار(پروژه ای که با انتخاب آن پروژه دیگر قابل اجرا نباشد و وابستگی بین پروژه ها وجود ندارد) کاربرد دارد در غیر اینصورت از روش برنامه ریزی صفر-یک استفاده می شود.

ارزش فعلی یک فرآیند مالی تبدیل ارزش آینده کلیه دریافتها و پرداخت ها به ارزش فعلی در زمان حال یا مبدا پروژه می باشد. اگر عمر پروژه ها برابر باشند محاسبه روش ارزش فعلی ساده ترین حالت خود را دارد. چناچه ارزش فعلی خالص به ازای حداقل نرخ جذب کننده(MARR) برای یک پروژه کوچکتر از صفر باشد(NPW<0)، آن پروژه غیراقتصادی خواهد بود این بدان معناست که ارزش فعلی هزینه ها بیش از ارزش فعلی درآمدها می باشد و حالت عکس نیز ممکن است.

اگر NPW=0باشد پروژه اقتصادی است، زیرا حداقل نرخ جذب کننده برای سرمایه گذاری تامین گشته است. در مقایسه اقتصادی چند پروژه اقتصادی به طریق ارزش فعلی، پروژه ای که دارای ازش فعلی حالص بیشتری باشد اقتصادی ترین خواهد بود. اگر مبنای روش، ارزش فعلی هزینه ها باشد، یعنی فقط هزینه های مختلف پروژه ها در اختیار باشد، اقتصادی ترین پروژه، پروژه ای است که دارای کمترین ارزش فعلی هزینه ها باشد. مقایسه اقتصادی پروژه ها از طریق روش ارزش فعلی بستگی به عمرمفید پروژه ها دارد.

کلام آخر

با توجه به بحث های بیان شده هر فردی قبل از وارد شدن به یک پروژه باید نسبت به توجیه اقتصادی داشتن آن اطمینان حاصل کند تا سرمایه ای را که در طول عمر خودش به دست آورده از دست ندهد. کارشناسان ما در سایت متیس با توجه به تخصص خود در حوزه های مختلف اقتصادی این قابلیت را دارند که از طریق بررسی دقیق پروژه های مد نظر شما عزیزان، همیار و مشاور شما در این مسیر بسیار مهم و حیاتی باشند تا بتوانید از طریق پیدا کردن بهترین فرصت های سرمایه گذاری، آینده خودتان را تضمین کنید.

مقاله برگرفته از کتاب دکتر اسکونژاد

طرح توجیهی پروژه چیست و چقدر هزینه دارد؟

چرا طرح توجیهی و امکانسنجی پروژه ضروری است؟

چرا شرکت باید از برنامه و بودجه استفاده کنند؟

استعلام هزینه ارزش گذاری شرکت

تجزیه و تحلیل صورتهای مالی و عارضه یابی

برای استعلام قیمت تهیه طرح توجیهی با شماره 02191091576 تماس بگیرید.