ساختار سازمانی تفصیلی
راهنمای مطالعه
ساختار سازمانی تفصیلی به معنای تقسیم بندی و تعیین مسئولیتها و وظایف در سطح پایینتر سازمان است. در این سطح، واحدهای کوچکتری مانند دپارتمانها، تیمها و گروهها شکل میگیرند و هر کدام از آنها مسئولیتهای خود را دارند. ساختار سازمانی تفصیلی به منظور بهبود کارایی و افزایش تخصصی شدن در بخشهای مختلف سازمان ایجاد میشود. در این ساختار، تصمیمات به صورت مستقل در هر واحد گرفته میشود و به صورت مستقیم به واحد بالاتر گزارش داده نمیشود.
مزایا چارت سازمانی تفصیلی
1- افزایش کارایی و بهبود عملکرد: با تعیین مسئولیتها و وظایف در سطح پایینتر سازمان، هر کارکنان میتواند به صورت مستقل و با تخصص خود، به بهبود عملکرد و افزایش کارایی کمک کند.
2- افزایش تخصصی شدن: با تفکیک بخشهای مختلف سازمان و تعیین مسئولیتهای خاص برای هر بخش، افراد به صورت تخصصی در حوزه خود فعالیت میکنند و این باعث افزایش تخصصی شدن در سازمان میشود.
3- انعطاف پذیری: ساختار سازمانی تفصیلی باعث افزایش انعطاف پذیری در سازمان میشود. زیرا در این ساختار، تصمیمات به صورت مستقل در هر واحد گرفته میشود و به صورت مستقیم به واحد بالاتر گزارش داده نمیشود.
4- افزایش مشارکت کارکنان: با تعیین مسئولیتها و وظایف در سطح پایینتر سازمان، کارکنان احساس میکنند که بخشی از سازمان هستند و مشارکت فعال در بهبود عملکرد و افزایش کارایی دارند.
5- افزایش انگیزه کارکنان: با داشتن مسئولیتهای خاص و قابل اندازهگیری، کارکنان احساس میکنند که به عنوان یک قسمت از سازمان موفق هستند و این باعث افزایش انگیزه آنها میشود.
معایب چارت سازمانی فلت
1- افزایش هزینهها: ساختار سازمانی تفصیلی باعث افزایش هزینههای سازمان میشود. زیرا برای هر بخش و واحد نیاز به منابع انسانی، مالی و فنی مخصوص خود دارد.
2- کنترل پذیری دشوار: در ساختار سازمانی تفصیلی، برای کنترل و مدیریت بهتر سازمان، نیاز به کنترل و پایش بیشتری دارید. این باعث میشود که کنترل پذیری سازمان دشوار شود.
3- کاهش هماهنگی: با تفکیک بخشهای مختلف سازمان، هماهنگی بین بخشها کاهش مییابد و این باعث میشود که اجرای پروژهها و برنامههای سازمان به صورت کامل و هماهنگ انجام نشود.
4- افزایش زمان تصمیم گیری: در ساختار سازمانی تفصیلی، تصمیمات به صورت مستقل در هر واحد گرفته میشود و این باعث میشود که زمان تصمیم گیری برای انجام کارها افزایش یابد.
5- افزایش پیچیدگی: با تفکیک بخشهای مختلف سازمان، پیچیدگی در سازمان افزایش مییابد و این باعث میشود که اجرای پروژهها و برنامههای سازمان به صورت کامل و هماهنگ انجام نشود.
تاثیر ساختار سازمانی تفصیلی بر روی سودآوری شرکت ها
ساختار سازمانی تفصیلی میتواند تأثیرات مختلفی بر روی سوآوری سازمان داشته باشد. به عنوان مثال، اگر سازمان برای دستیابی به اهداف خود نیاز به هماهنگی و همکاری بین بخشهای مختلف دارد، ساختار سازمانی تفصیلی ممکن است باعث کاهش هماهنگی و همکاری شود و در نتیجه سوآوری سازمان را کاهش دهد.
همچنین، افزایش هزینهها و پیچیدگی نیز میتواند تأثیر منفی بر روی سوآوری سازمان داشته باشد. اگر سازمان برای انجام کارهای خود نیاز به منابع بیشتری دارد، این ممکن است باعث افزایش هزینهها و کاهش سودآوری شود. همچنین، افزایش پیچیدگی ممکن است باعث کاهش کارآیی و افزایش خطاها شود که در نتیجه سوآوری سازمان را کاهش میدهد.
به طور کلی، برای افزایش سوآوری سازمان، لازم است که ساختار سازمانی مناسب و بهینهای را برای سازمان انتخاب کنید. ساختار سازمانی باید به گونهای باشد که به هماهنگی و همکاری بین بخشهای مختلف کمک کند و در عین حال هزینهها و پیچیدگی را کاهش دهد.
برای اصلاح ساختار سازمانی تفصیلی و افزایش سوآوری سازمان، میتوانید به روشهای زیر روی آورید:
1. ارزیابی ساختار سازمانی فعلی: برای اصلاح ساختار سازمانی، نیاز است که ابتدا ساختار فعلی سازمان را ارزیابی کنید. بررسی کنید که آیا ساختار فعلی به هماهنگی و همکاری بین بخشهای مختلف کمک میکند و چه اثراتی بر روی هزینهها و پیچیدگی دارد.
2. شناسایی نقاط ضعف و قوت: برای اصلاح ساختار سازمانی، باید نقاط ضعف و قوت ساختار فعلی را شناسایی کنید. در نظر داشته باشید که نقاط ضعف ممکن است باعث کاهش سوآوری سازمان شوند و نقاط قوت ممکن است باعث افزایش سوآوری شوند.
3. تعیین ساختار سازمانی بهینه: برای اصلاح ساختار سازمانی، باید ساختار بهینه را برای سازمان تعیین کنید. در این مرحله، باید به هماهنگی و همکاری بین بخشهای مختلف توجه کنید و در عین حال هزینهها و پیچیدگی را کاهش دهید.
4. اجرای ساختار سازمانی جدید: پس از تعیین ساختار سازمانی بهینه، باید آن را در سازمان اجرا کنید. در این مرحله، باید اطمینان حاصل کنید که ساختار جدید به هماهنگی و همکاری بین بخشهای مختلف کمک میکند و هزینهها و پیچیدگی را کاهش میدهد.
5. ارزیابی و بهبود مداوم: برای حفظ و افزایش سوآوری سازمان، باید ساختار سازمانی را به صورت مداوم ارزیابی و بهبود دهید. در این مرحله، باید نقاط ضعف و قوت ساختار جدید را شناسایی کنید و بهبودهای لازم را انجام دهید.
برای تدوین استراتژی ساختار سازمانی تفصیلی، میتوانید به روشهای زیر روی آورید:
1. تعیین اهداف: برای تدوین استراتژی ساختار سازمانی، باید ابتدا اهداف سازمان را مشخص کنید. اهداف میتوانند شامل افزایش سوآوری، کاهش هزینهها، بهبود هماهنگی و همکاری بین بخشهای مختلف و … باشند.
2. شناسایی نیازهای سازمان: برای تدوین استراتژی ساختار سازمانی، باید نیازهای سازمان را شناسایی کنید. این نیازها ممکن است شامل نیاز به تغییر در ساختار سازمانی، نیاز به بهبود هماهنگی و همکاری بین بخشهای مختلف و … باشند.
3. تعیین راهبردهای سازمان: برای تدوین استراتژی ساختار سازمانی، باید راهبردهای سازمان را تعیین کنید. این راهبردها ممکن است شامل تغییر در ساختار سازمانی، بهبود هماهنگی و همکاری بین بخشهای مختلف و … باشند.
4. تعیین ساختار سازمانی بهینه: پس از تعیین راهبردهای سازمان، باید ساختار سازمانی بهینه را تعیین کنید. در این مرحله، باید به هماهنگی و همکاری بین بخشهای مختلف توجه کنید و در عین حال هزینهها و پیچیدگی را کاهش دهید.
5. اجرای استراتژی ساختار سازمانی: پس از تعیین ساختار سازمانی بهینه، باید استراتژی ساختار سازمانی را در سازمان اجرا کنید. در این مرحله، باید اطمینان حاصل کنید که استراتژی جدید به هماهنگی و همکاری بین بخشهای مختلف کمک میکند و هزینهها و پیچیدگی را کاهش میدهد.
6. ارزیابی و بهبود مداوم: برای حفظ و افزایش سوآوری سازمان، باید استراتژی ساختار سازمانی را به صورت مداوم ارزیابی و بهبود دهید. در این مرحله، باید نقاط ضعف و قوت استراتژی جدید را شناسایی کنید و بهبودهای لازم را انجام دهید.
ارتباط ساختار سازمانی تفصیلی با ساختار پروژه ای و فلت
ساختار سازمانی پروژه به صورت موقت و برای اجرای یک پروژه خاص ایجاد میشود، در حالی که ساختار سازمانی فلت به صورت سلسله مراتبی و با سطوح مختلف ایجاد میشود. این دو ساختار با ساختار سازمانی عمومی نیز تفاوت دارند. در ساختار سازمانی پروژه، تمرکز بر روی اهداف و دستیابی به آنها است، در حالی که در ساختار سازمانی فلت، تمرکز بر روی عملکرد و اجرای فعالیتها است. همچنین، در ساختار سازمانی پروژه، تصمیمگیریها به صورت مرکزی و توسط مدیر پروژه انجام میشود، در حالی که در ساختار سازمانی فلت، تصمیمگیریها به صورت توزیع شده و با توجه به سطح سازمان انجام میشود. با این حال، اصلاح ساختار سازمانی میتواند در هر دو ساختار بهبود و بهبود عملکرد را به دنبال داشته باشد.
جهت اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان می توانید جهت دریافت خدمات و صحبت با کارشناسان خبره با شرکت مشاوران خبره کسب و کار ایرانیان آماتیس (گروه متیس) تماس بگیرید.