بازار های مالی و انواع آن
راهنمای مطالعه
- شناخت بازار های مالی
- تعریف بازار مالی
- نقش بازار های مالی
- نخست :روابط متقابل خريدار و فروشنده در بازار مـالي، قيمـت دارايـي مبادلـه شـده را تعيين ميكند.
- انواع بازار های مالی
- انواع بازار های مالی بر اساس سررسید و ساختار معاملات اوراق بهادار، میتوان به این شرح طبقه بندي کرد:
- بازار پول و سرمایه:
- بازار اولیه و ثانویه:
- بازار های خارج از بورس یا سازمان یافته:
- اوراق بهاداري که در بازارهاي مالی معامله میشوند:
- ابزار بازار سرمایه
- 1-سهام
- 2-اوراق قرضه (اوراق مشارکت)
- 3-ابزار های ویژه مدیریت ریسک
- ابزار بازار پول
- 1- اسناد خزانه:
- 2-پذیرش بانکی
- 3-اوراق تجاری
- 4-گواهی سپرده
شناخت بازار های مالی
بازارهاي مالی، منابع پولی را از بازارهاي داراي وجوه اضافی به بازارهاي نیازمند به این منابع انتقال میدهند.
مشارکت کنندگان اصلی در بازارهاي مالی را میتوان به سه دسته تقسیم کرد:
خانوارها،بنگاههاي تجاري و نهادهاي دولتی. مشارکت کنندگانی که سرمایه بازارهاي مالی را تامین میکنند(واحدهاي داراي مازاد وجوه نقد( نامیده میشوند.خانوارها بخش اصلی این واحدها را تشکیل میدهند. مشارکت کنندگانی که براي تهیه پول وارد بازارهاي مالی میشوند، «واحدهاي داراي کسري وجوه نقد « نامیده میشوند. بسیاري از «واحدهاي داراي کسري وجوه نقد» براي تهیه پول اقدام به انتشار اوراق بهادار به «واحدهاي داراي مازاد وجوه نقد» مینمایند.
یک ورقه بهادار، گواهی ادعاي دارنده آن نسبت به ناشر است.
تعریف بازار مالی
بازار مالی، بازاري است که در آن دارایی هاي مالی از قبیل سهام و اوراق قرضه، خرید و فروش میشوند.
در بازارهاي مالی زمانی وجوه انتقال مییابند که یک طرف معامله، دارایی هاي مالی را خریداري میکند.
بازارهاي مالی جریان انتقال وجوه را تسهیل میکنند و بدین ترتیب امکان سرمایهگذاري خانوادهها، بنگاههاي تجاري و نهادهاي دولتی را فراهم میسازند. این فصل درباره بازارهاي مالی و نهادهاي مالی فعال در آن بحث میکند.
نقش بازار های مالی
نخست :روابط متقابل خريدار و فروشنده در بازار مـالي، قيمـت دارايـي مبادلـه شـده را تعيين ميكند.
به عبارت ديگر، اين روابط بازده مورد انتظار دارايي مالي را تعيـين مـيكنـد.
هم چنان كه انگيزه بنگاه براي به دست آوردن وجوه به بازده مورد انتظاري كه سرمايه گذارطلب ميكند بستگي دارد، اين ويژگي بازار مالي نيز نشان ميدهد كه در هر اقتصـاد، وجـوه چگونه ميان دارايي هاي مالي مختلف تقسيم شود. اين فرآيند را قيمت يابي مينامند.
دوم:بازارهاي مالي،مكانيسمي براي سرمايه گذار فراهم ميكنند تادرزمان دلخـواه، بتواند دارايي ماليش رابه فروش رسـاند.ايـن ويژگـي بـازار را اصـطلاحاً ايجـاد نقـدينگي مينامند.
سوم: ، بازارهاي مالي موجب كاهش هزينه معاملات مي شـوند. معـاملات دو نـوع هزينـه دارند: هزينه جستجو و هزينه اطلاعات.
هزينه جستجو بيانگر هزينه هاي آشكار مثل هزينه درج آگهي، خريد يافروش وهزینه های پنهان مانند زمان صرف شده اسـت.
هزينه هاي اطلاعـات، هزينـه هاي مربوط به برآورد ويژگي هاي سرمايه گذاري يـك دارايـي مـالي اسـت.
انواع بازار های مالی
هر بازار مالی به منظور تامین نیازهاي خاص مشارکت کنندگان در آن بازار ایجاد میشود.مثلا:
برخی از مشارکت کنندگان ممکن است به سرمایه گذاري کوتاه مدت وتعدادي دیگر به سرمایه گذاري بلندمدت تمایل داشته باشند.
برخی از مشارکت کنندگان در زمان سرمایه گذاري ریسک بالایی را میپذیرند، حال آنکه برخی دیگر از ریسک پرهیز میکنند.
تعدادی از مشارکت کنندگان هنگام نیاز به پول ترجیح میدهند قرض بگیرند، درحالیکه دیگران به فروش سهام روي می آورند.
انواع بازار های مالی بر اساس سررسید و ساختار معاملات اوراق بهادار، میتوان به این شرح طبقه بندي کرد:
بازار پول و سرمایه:
معمولا بازارهاي مالی که معاملات اوراق بدهی را تسهیل میکنند بر اساس سررسید تقسیم بندي میشوند. بازارهاي مالی که جریان وجوه کوتاه مدت (با سررسید کمتر از یکسال) را تسهیل م ینمایند، به عنوان بازارهاي پول و بازارهایی که جریان وجوه بلندمدت را تسهیل میکنند، به عنوان بازارهاي سرمایه شناخته میشوند.
بازار اولیه و ثانویه:
صرف نظر از اینکه اوراق بهادار متعلق به بازار سرمایه هستند یا بازار پول، تفکیک میان معاملات بازار اولیه و بازار ثانویه ضروري است.
بازارهاي اولیه، انتشار اوراق بهادار جدید و بازارهاي ثانویه معامله اوراق بهادار موجود را تسهیل مینمایند.
بازار های خارج از بورس یا سازمان یافته:
برخی از معاملات بازار ثانویه در چارچوب معاملات سازمان یافته یا در بازاري مشهود انجام میشوند.
دانش بازارهاي مالی، قدرت است: دانش بازارهاي مالی قدرت تصمیم گیري مالی را افزایش میدهد.
مشارکت کنندگان در بازار مالی باید تصمیم بگیرند که از کدام بازارهاي مالی استفاده کنند تا به اهداف سرمایه گذاري خود دست یابند یا سرمایه مورد نیاز خود را تامین کنند.
اوراق بهاداري که در بازارهاي مالی معامله میشوند:
اوراق بهادار را میتوان به اوراق بهادار بازار پول، اوراق بهادار بازار سرمایه یا اوراق بهادار مشتقه طبقه بندي کرد.
ابزار بازار سرمایه
1-سهام
سهام صرف نظر از شكل آن، نشاندهنده منافع مالـك در شـركت اسـت و از آنجاكـه طلب و ادعاي سهامداران در مورد دارايي هاي شركت در مرحله آخر تمام طلبها قرار دارد، منافع سهام به عنوان “منفعت باقيمانده” شناخته ميشود.
متداولترين نوع سهام، سهام عادي است.
2-اوراق قرضه (اوراق مشارکت)
اوراق قرضه اسنادي هستند كه به موجب آنها ناشر متعهـد ميشود مبالغ معيني (بهره سالانه يا سود تضمين شده) را در فاصله هاي زماني مشخص به دارنده پرداخت كند و در سررسيد اصل مبلغ را باز پرداخت كند.
اوراق قرضه يك ابـزار بـدهي بلندمـدت براي تأمين مالي است و با تعهدات مشخصي همراه است.
3-ابزار های ویژه مدیریت ریسک
علاوه بر كاركرد تأمين مالي واحد هاي تجاري، مقابله با ريسك همراه بـا سـرمايه گـذاري و بـه ويژه ريسك ناشي از نوسان هاي قيمتي از ديگر كاركرد هاي مهم بازار سرمايه اسـت.
ايـن كـاركرد بازار سرمايه، از طريق به كارگيري ابزارهايي تحت عنوان ابزارهاي مشتقه انجـام مـيشـود.
اطـلاق مشتقه به اين ابزارها به آن دليل است كه ارزش اين ابزارها براسـاس ارزش اوراق يـا دارايـي هـاي ديگر تعيين ميشود و در واقع مشتق از دارايي هاي ديگر است.
ابزار بازار پول
1- اسناد خزانه:
اسنادخزانه، اوراق بهادار كوتاه مدتي هستند كه توسط دولت منتشر ميشوند وسررسيد آنها به طورمعمول سه ماه،شش ماه ويكسال است.
اين اسناد هنگام فروش به صورت تنزيل شده (به مبلغي كمتر از مبلغ اسمي) به فروش ميرسند و در تاريخ سررسيد، دارنده آن مبلغ اسمي سند را دريافت ميكند.
2-پذیرش بانکی
پذيرش بانكي كه دستور پرداخت مبلغ معيني به حامل آن در تاريخ معيني است، از جمله قديمي ترين و كوچكترين (از نظر حجم و مبلغ)ابزارهاي بازار پول به شمار ميرود.
درهرحال اين ابزار به منظور تأمين مالي كالاهايي كه هنوز از فروشنده به خريدارمنتقل نشده است مورد استفاده قرار ميگيرد.
3-اوراق تجاری
نوعي اوراق قرضه كوتاه مدت (با سررسيد 270 روز يا كمتر) است كه توسط شركتهاي مالي و مؤسسات غيرمالي منتشر ميشود.
اوراق تجاري براي شركتهايي كه در كوتاه مدت به وجه نقد نياز دارند، ابزار مالي مؤثري محسوب ميشود.
4-گواهی سپرده
گواهي سپرده جديدترين و در عين حال مهمترين ابزار بازار پول است.
اين گواهي از اوايل دهه 1960 ميلادي مطرح شد و به دليل انعطاف پذيري، تنوع و بازار دست دوم سازمان يافته، به سرعت گسترش يافت.
جهت دسترسی به مقالات بیشتر
کلیات شرکتهای سهامی و انواع آن
تعریف eps سود هر سهم و اهیت آن
سایت های مرتبط tsetmc.com وcodal.ir و seo.ir