آیا ارزهای دیجیتال قانونی هستند؟ سرمایه گذاری در آنها چه ریسک هایی دارد؟ (قسمت دوم)

وضعیت قانونی بیت کوین و ارزهای دیجیتال

ارز دیجیتال در اکثر کشورها هنوز قوانین و مقررات مشخصی ندارند و به همین دلیل استفاده یا خرید فروش آن‌ها به هیچ عنوان جرم نیست. در ایران هم با این‌که چند بخشنامه و اطلاعیه درباره ارزهای دیجیتال منتشر شده است. هنوز قانون مشخصی برای آن وجود ندارد اما استفاده یا نگهداری از ارزهای دیجیتال در کشور جرم هم نیست چون هیچ‌گونه جرم‌نگاری صورت نگرفته است.

قوه قضاییه به عنوان عالی‌ترین نهاد قانونی کشور، پیگیری و نظارت بر اجرای قانون را بر عهده دارد. بنابر فرایند تایید قوانین و مصوبات در مجلس، قوه‌ قضاییه معمولا پس از اجرای یک قانون، بر اجرای آن نظارت می‌کند. طبق ماده ۲ قانون مجازات عمومی، «هر فعل یا ترک فعل که مطابق قانون قابل مجازات یا مستلزم اقدامات تامینی یا تربیتی باشد جرم محسوب است و هیچ امری را نمی توان جرم دانست مگر آنکه به موجب قانون برای آن مجازات یا اقدامات تامینی یا تربیتی تعیین شده باشد جرم محسوب می شود.

بنابراین به دلیل عدم وجود مجازات برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال یا نگهداری بیت کوین نمی‌توان این اعمال را جرم دانست. با این وجود، دیگر نهادهای زیرنظر این سازمان مانند نیروی انتظامی در قبال کلاهبرداری‌های این حوزه به عنوان یک فناوری مسئولیت و اختیاراتی دارند.

جدای بحث چیستی ارزهای دیجیتال، به عنوان یک فناوری، قانون می‌تواند پیگیری های لازم را تا جایی که ممکن باشد، انجام دهد.

به عنوان مثال استفاده از بیت کوین جرم نیست، اما کلاهبرداری با بیت کوین جرم است و قانون به آن رسیدگی می‌کند چون خودِ کلاهبرداری به عنوان جرم تعریف شده است. در صورت رخ دادن هرگونه کلاهبرداری، هک و یا عدم وفای به عهد در فضای ارزهای دیجیتال، یک فرد می‌تواند شکایت رسمی ارائه دهد و دادگاه به آن رسیدگی خواهد کرد.

ریسک های سرمایه گذاری در ارز دیجیتال

توصیه‌هایی قبل از سرمایه‌گذاری

این روزها بازار صعودی ارز دیجیتال تعداد زیادی از مردم را به فکر سرمایه گذاری در این بازار می اندازد. اما این بازار خطرات و ریسک های خودش را دارد. لازم است حسابی تحقیق کنید و زیرو بم کار را در بیاورید و بعد روی پولی که با زحمت درآورده‌اید سرمایه‌گذاری کنید.

سوالاتی که قبل از سرمایه‌گذاری باید از خودتان بپرسید:‌

• آیا پولی را که برای سرمایه گذاری در نظر گرفته اید، به گونه ای است که اگر آن را از دست بدهید بخشی از زندگی تان مختل نشود؟
• آیا فرصت کافی برای خرید و فروش روزانه، دنبال کردن اخبارهای مربوطه، زیر نظر گرفتن بازار و تحمل کافی برای استرسی که ممکن است به شما وارد شود را دارید؟
• اگر می‌خواهید سرمایه‌گذاری بلندمدت کنید، آیا ممکن است ۶ ماه دیگر به پول‌تان نیاز پیدا کنید؟ باید بدانید که برای سرمایه گذاری بلندمدت لازم است که صبر بیشتری داشته باشید.
• آیا حاضرید تحمل کنید که در بازارهای نزولی پول از دست بدهید؟
• آیا می‌توانید بر احساسات‌تان غلبه کنید و در موقع مناسب از بازار خارج شوید و دوباره در فرصتی مناسب وارد شوید و دنباله‌رو دیگران نباشید؟

هدف از طرح این پرسش ها آشنایی با جنبه های مختلف بازار سرمایه گذاری است.

ریسک های سرمایه گذاری

نوسانات

بازار ارزهای دیجیتال بسیار پرنوسان است و قیمت‌ها در بازه‌های زمانی کوتاه به شدت بالا و پایین می‌شوند.

نوسانات زیاد به طبع ریسک در این بازار را به شدت افزاش می دهد. اغلب معامله‌گران از نوسانات ارزهای دیجیتال استقبال می کنند زیرا می‌توانند از آن برای سودآوری بیشتر بهره ببرند.

نوسانات یک روز بازار ارزهای دیجیتال گاهی اوقات به اندازه نوسانات چنده ماه بازار سهام است.

سرقت و کلاهبرداری

تراکنش‌‌های ارزهای دیجیتال غیرقابل بازگشت هستند. یعنی اگر به عنوان نمونه مقداری بیت کوین ارسال شود، بازگشت آن تقریبا غیرممکن است. برای همین اگر از کیف پول‌های خود خوب مراقبت نکنید، خطر هک و سرقت ارزهای دیجیتال شما را تهدید می‌کند.

از سوی دیگر اگر برای یک کلاهبردار مقداری ارز دیجیتال بفرستید، پیگیری آن به شدت مشکل خواهد بود، بنابراین حتما قبل از ارسال ارزهای دیجیتال از اعتبار خدمات و هویت گیرنده مطمئن شوید.

از دست رفتن دارایی‌ها

در دنیای ارزهای دیجیتال هر کس بانک شخصی خودش است. بنابراین باید حتما از کیف پول خود نسخه پشتیبانی تهیه کنید تا در صورت گم کردن کلمه‌های عبور یا هر مشکل دیگری، بتوانید دارایی‌های خود را بازیابی کنید.

تاکنون چندین میلیون بیت کوین به ارزش میلیاردها دلار به دلیل گم شدن هارد دیسک‌ها و عدم تهیه بک‌آپ، از دسترس خارج شده‌اند و تا ابد معلق خواهند ماند.

مسدودسازی دارایی‌ها

این خطر به خصوص برای کاربران ایرانی وجود دارد. به دلیل تحریم‌های بین‌المللی، در صورت نگهداری ارزهای دیجیتال روی کیف پول‌های صرافی‌های خارجی، ریسک بلوکه کردن دارایی‌ها توسط صرافی وجود خواهد داشت، یا ممکن است حتی صرافی هک شود.

در سال ۲۰۱۷، صرافی بیترکس که آن زمان یکی از بزرگترین صرافی‌های ارز دیجیتال دنیا بود، ناگهان بدون هیچ اخطاری، میلیون‌ها دلاری دارایی کاربران ایرانی رو بلوکه کرد. بنابراین تا حد امکان سعی کنید که دارایی‌های خود را روی صرافی‌ها نگه داری نکنید و به کیف پول‌های امن منتقل کنید.

عدم نقدشوندگی

این موضوع بیشتر برای ارزهای دیجیتال کوچک رخ می‌دهد که فقط مدت کمی رونق می‌گیرند و بعد محو می‌شوند. ارزهایی که به دلیل سیگنال شدن سرمایه گذاران مبتدی را دچار وسوسه می کند و به خرید اقدام می کنند. نتیجه این خرید بدون بررسی دقیق حالتی است که عدم نقد شوندگی نام دارد. عدم نقدشوندگی وقتی پیش می‌آید که کسی حاضر نباشد ارزهای دیجیتال شما را بخرد.

در مورد ارزهای دیجیتال کوچک و گمنام این خطر وجود دارد که پس از مدتی که دیگر کسی حاضر نیست روی یک ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کند، دیگر خریداری برای آن پیدا نخواهد شد.

حباب قیمت

گاهی اوقات ارزش یک دارایی بسیار بیشتر از ارزش حقیقی آن بالا می‌رود و سرمایه‌گذاران به صورت احساسی و جنون آمیز اقدام به خرید می‌کنند. پس از مدتی که ارزش حقیقی دارایی مشخص می‌شود و دیگر کسی حاضر نیست برای آن قیمت پول پرداخت کند، حباب بازار می‌ترکد که نتیجه آن سقوط شدید قیمت است.

ارز دیجیتال (قسمت اول)

سرمایه گذاری در بیت کوین: ارزش بیت کوین چطور تعیین می‌شود؟