قرارداد فیوچرز ؛ صفر تا صد قرارداد آتی

اگر می‌خواهید اطلاعات جامعی درباره‌ی قرارداد فیوچرز بدست آورید، با این مقاله‌ی جامع سایت مشاوران خبره ایرانیان همراه باشید.

فیوچرز یا قرارداد آتی عبارت از قرارداد مالی مشتقه‌­ای است که طرفین را برای معامله کردن یک دارایی در یک تاریخ و قیمت از پیش تعیین شده ملزم می­‌کند. در این قرارداد خریدار باید در قیمت از پیش تعیین شده دارایی را بخرد و فروشنده باید دارایی خودش را با همین قیمت بفروشد؛ در این داد و ستد قیمت موجود بازار در تاریخ سررسید هیچ تأثیری در تصمیم از پیش تعیین شده خریدار و فروشنده نخواهد داشت.

دارایی­‌های مربوطه می­‌توانند شامل محصولات فیزیکی یا سایر ابزارهای مالی باشند. قراردادهای فیوچرز میزان دارایی مربوطه را به صورت دقیق مشخص می­‌کنند؛ این قراردادها به منظور تسهیل تبادلات مربوط به معاملات فیوچرز استانداردسازی شده­‌اند. قراردادهای فیوچرز می­‌توانند برای هجینگ یا سفته­‌بازی تجاری بکار گرفته شوند.

قرارداد فیوچرز

فیوچرز (که همچنین به عنوان قراردادهای فیوچرز شناخته می­‌شوند) این امکان را برای تجارت­‌کنندگان فراهم می‌کنند تا قیمت دارایی یا محصول مد نظرشان را ثابت (یا به اصطلاح قفل) کنند. این قراردادها دارای تاریخ­‌های انقضاء یا سررسید هستند و قیمت آن‌ها از پیش تعیین می­‌شود. فیوچرزها از طریق ماه انقضاء مشخص می­‌شوند. برای مثال یک قرارداد آتی طلای دسامبر در ماه دسامبر منقضی می­‌شود. عبارت فیوچرز بازار کلی را نشان می­‌دهد. با این وجود، قراردادهای فیوچرز متنوعی برای داد و ستد در دسترس‌اند که برخی از آن‌ها عبارتند از:

• فیوچرز محصولات؛ همانند نفت خام، گاز طبیعی، ذرت و گندم
• فیوچرز شاخص سهام؛ همانند شاخص S&P 500
• فیوچرز ارزی؛ همانند فیوچرزهای یورو و پوند بریتانیا
• فیوچرز فلزات گران قیمت مانند طلا و نقره
• فیوچرز اوراق بهادار ایالات متحده برای اوراق قرضه و سایر محصولات

نکته مهمی که در این مباحث وجود دارد عبارت از توجه کردن به تفاوت‌های آپشن­‌ها (یا اختیارات) و فیوچرزها است. قراردادهای آپشن این اختیار را به دارنده می­‌دهند که دارایی مربوطه را در تاریخ سررسید خریداری کند یا بفروشد؛ این در حالی است که دارنده یک قرارداد فیوچرز ملزم به اجرای کامل قرارداد است.

نقاط قوت:

• سرمایه­‌گذاران می­‌توانند از قرارداد فیوچرز برای سفته بازی در مورد قیمت یک دارایی استفاده کنند.
• شرکت­‌ها می­‌توانند قیمت مربوط به مواد خام یا محصولاتی را که می­‌فروشند هج کنند تا در نتیجه تغییرات معکوس قیمت­‌ها متضرر نشوند.
• قراردادهای فیوچرز به یک سپرده­ نیاز دارند که ارزش آن سپرده یک کسری از مقدار قرارداد منعقد شده با یک کارگزار است.

نقاط ضعف:

• سرمایه­‌گذاران این ریسک را دارند که میزان زیان آن‌ها بیشتر از مقدار مارجین اولیه باشد؛ دلیل این موضوع عبارت از استفاده شدن از اهرم در فیوچرزها است.
• این امکان وجود دارد که حرکت قیمت­ها در بازار اسپات به نفع سرمایه­‌گذار باشد و سرمایه­‌گذاری در یک قرارداد فیوچرز منجر به از دست رفتن این شرایط مطلوب شود.
• مارجین همانند یک شمشیر دولبه است، چرا که هم سودها و هم زیان­ها چند برابر می‌شوند. (منبع:  https://futures.tradingcharts.com/tafm/tafm4.html)

استفاده از قراداد فیوچرز

معمولا بازارهای فیوچرز از اهرم بالایی استفاده می‌­کنند. اهرم باعث می‌­شود که یک تاجر در حین وارد شدن به یک تجارت، هیچ الزامی نسبت به سپرده­‌گذاری کردن 100% ارزش قرارداد نداشته باشد. در عوض کارگزار به یک مقدار مارجین اولیه نیاز دارد که این مارجین یک کسری از ارزش کل قرارداد می­باشد. مقدار دارایی کارگزار بر اساس اندازه قرارداد، قابل اعتماد بودن سرمایه‌­گذار و شرایط و وضعیت کارگزار متغیر می­باشد.

قراردادهای فیوچرز هم می­توانند به صورت تحویل فیزیکی و هم به صورت نقدی تسویه شوند. یک شرکت می­تواند وارد یک قرارداد دارای تحویل فیزیکی شود تا قیمت محصولی که برای تولید نیاز دارند را قفل (هج) کند. با این وجود اکثر قراردادهای فیوچرز توسط تجّاری صورت می­گیرد که در مورد تجارت سفته‌­بازی می­کنند. این قراردادها خاتمه می­یابند یا تسویه می­شوند (تفاوت مابین قیمت تجارت اولیه و قیمت تجارت نهایی) و به صورت نقدی تسویه می­شوند.

سفته‌­بازی فیوچرز

یک قرارداد فیوچرز این امکان را برای تجّار فراهم می­کند تا در مورد تغییرات مربوط به قیمت محصول سفته‌­بازی کنند.

در صورتی که فردی دارای یک قرارداد فیوچرز باشد و قیمت محصول افزایش پیدا کند و در یک قیمتی بالاتر از قیمت قرارداد اولیه در سررسید معامله شود، این فرد یک سودی بدست خواهد آورد. معامله خرید (یا پوزیشن لانگ) قبل از تاریخ سررسید تسویه خواهد شد یا در نتیجه معامله فروش مربوط به همان مقدار در قیمت فعلی زیان نخواهد داشت و پوزیشن لانگ را به صورت مناسبی خواهد بست. تفاوت مابین دوقیمت مربوط به دو قرارداد به صورت نقدی و در حساب دلالی سرمایه­‌گذار تسویه خواهد شد و هیچ نوع مبادله فیزیکی مابین طرفین صورت نخواهد گرفت. همچنین در صورتی که قیمت محصول پایینتر از قیمت خرید مشخص شده در قرارداد فیوچرز باشد، فرد تاجر زیان خواهد دید.

اگر قیمت دارایی در آینده کاهش یابد

همچنین در صورتی که فرد سفته‌­باز بر این عقیده باشد که قیمت دارایی در آینده کاهش خواهد یافت، می­تواند پوزیشن سفته بازی فروش یا شورت بگیرد. در صورتی که قیمت کاهش یابد، فرد تاجر در سررسید قرارداد یک پوزیشن تسویه یا جبرانی خواهد گرفت. در این مورد هم تفاوت خالص در تاریخ انقضاء قرارداد تسویه خواهد شد. در صورتیکه قیمت دارایی مورد نظر پایین­تر از قیمت قرارداد باشد، فرد سرمایه­‌گذار یک سودی را بدست خواهد آورد و در صورتی که قیمت دارایی مورد نظر بالاتر از قیمت قرارداد باشد، این فرد زیان خواهد دید.

نکته مهمی که باید یادآوری شود عبارت از این مورد است که داد و ستد کردن بر روی مارجین­‌ها باعث می شود که فرد پوزیشن بزرگتری نسبت به مقدار موجود در حساب دلالی بگیرد. در نتیجه سرمایه­‌گذاری در مارجین می­تواند منجر به افزایش چند برابری سودها شود، ولی همچنین ممکن است که زیان حاصل شده را هم افزایش دهد. برای مثال فرض کنید که تاجری 5000 دلار در حساب کارگزاریش داشته باشد و یک پوزیش 50000 دلاری در نفت خام بگیرد. در صورتیکه قیمت نفت خام برخلاف پیشبینی این فرد نوسان داشته باشد، این فرد یک زیانی خواهد داشت که خیلی بیشتر از مقدار مارجین اولیه 5000 دلاری در حسابش می­باشد. در این شرایط کارگزاری یک مارجین کال خواهد داشت و فرد تاجر باید پول بیشتری را در حسابش سرمایه­‌گذاری کند تا زیان­های ایجاد شده را پوشش دهد. (منبع: https://www.investopedia.com/terms/f/futurescontract.asp)

هجینگ فیوچرز

قراردادهای فیوچرز می­توانند به منظور هج کردن نوسانات قیمتی دارایی مورد نظر بکار گرفته شوند. در این حالت هدف موجود عبارت از پیشگیری از زیان در نتیجه تغییرات نامطلوب قیمت می­باشد و هدف فرد سفته بازی نیست. اکثر شرکتهایی که وارد هج می­شوند، از یک (یا در موارد مربوط به تولید از چند) دارایی استفاده می­کنند.

برای مثال یک تولیدکننده ذرت می­تواند از فیوچرز استفاده کند و قیمت فروش محصول ذرت خودش را در یک قیمت خاصی قفل کند. این فرد با انجام دادن این کار ریسک خودش را کاهش می دهد و نسبت به دریافت یک قیمت تثبیت شده تضمین ایجاد می­کند. در صورتی که قیمت ذرت کاهش یابد، این فرد در نتیجه هج کردن سود خواهد داشت و از زیان مربوط به فروختن ذرت در بازار پیشگیری خواهد کرد. هجینگ از طریق ایجاد چنین سودهایی و پیشگیری از ضرر منجر به قفل شدن در یک قیمت بازاری قابل قبول می­شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر، مقاله‌ی «هجینگ» را بخوانید.

قوانین قرارداد فیوچرز

قوانین بازارهای فیوچرز از طریق کمیسیون تجارت فیوچرزهای محصولات (CFTC) مشخص می­شوند. CFTC یک آژانس فدرالی است که در سال 1974 توسط کنگره تأسیس شده است تا در مورد یکپارچگی و مناسب بودن قیمت­‌گذاری بازار فیوچرز اطمینان حاصل شود؛ این موارد شامل پیشگیری از روشهای تجارت سوء استفاده کننده، کلاهبرداری و مقررات مربوط به شرکتهای دلالی است که در تجارت فیوچرز مشغول هستند.

انتخاب کردن کارگزار فیوچرز

سرمایه‌گذاری در فیوچرز یا هر ابزار مالی دیگر به یک کارگزار نیاز دارد. کارگزاری­‌های سهام یک دسترسی را برای بورس­ها و بازارهایی فراهم می­‌کنند که در آنجا این سرمایه­‌گذاری­ها مورد معامله قرار می­‌گیرند. فرآیند مربوط به انتخاب کردن یک کارگزار و پیدا کردن سرمایه­‌گذاری­هایی که متناسب با نیازهای شما باشد می­تواند یک پروسه سردرگم کننده­ باشد.