عرضه اولیه (IPO) چیست و چه کاربردی برای شرکت ها دارد؟

عرضه اولیه

عرضه اولیه که مخفف عبارت Initial Public Offering می باشد، عبارت از عرضه درصد مشخصی از کل سهام یک شرکت برای نخستین بار در بورس یا فرابورس است. عرضه اولیه یک شرکت خاص منجر به مجاز شدن خرید و فروش سهام آن شرکت در بازار بورس یا فرابورس می شود. شرکت های متقاضی ورود به بورس در صورتی که شرایط و اوضاع مالی مناسبی داشته باشند، در صف انتظار قرار می گیرند و بعد از گذشت یک مدت زمانی در بورس عرضه می شوند. همچنین در صورتیکه شرکت ها شرایط بهتری به منظور تامین الزامات قانونی داشته باشند، در بورس پذیرفته می شوند و در غیر این صورت سهام آنها در بازار فرابورس مورد معامله قرار خواهد گرفت.

عرضه اولیه چه مزایایی برای شرکت ها دارد؟

اولین هدف شرکت هایی که برای ورود به بورس اقدام می کنند، عبارت از تامین مالی و جذب سرمایه مورد نیاز می باشد. همچنین به دلیل اینکه شرکت های فعال در بورس ملزم به شفافیت مالی هستند، شرایط بهتری را به منظور جذب وام پیدا می کنند. مورد سوم عبارت از این است که حضور در بورس منجر به مشهورتر شدن شرکت می شود؛ شهرت به دست آمده از طریق وارد شدن به بورس در نهایت انگیزه مشتریان را برای همکاری با این شرکت افزایش می دهد و همچنین مشتریان جدیدتری را جذب شرکت می کند.https://www.merriam-webster.com

عرضه اولیه چه مزایایی برای سرمایه گذاران دارد؟

در سال های اخیر عرضه اولیه (در بیش از 90% موارد) در فاصله کوتاه پس از عرضه شدن سودآوری خوبی را داشته است و این امر منجر به افزایش انگیزه سرمایه گذاران (به خصوص تازه واردان) برای خرید عرضه اولیه شرکت ها شده است. همچنین در اکثر موارد قیمت عرضه سهم پایین تر از ارزش ذاتی یا NAV آن سهم می باشد و پرواضح است که به دلیل حرکت کردن قیمت ها در بلند مدت به سمت ارزش ذاتی، اکثر سرمایه گذاران از چنین سهمی استقبال کنند. عوامل بیان شده باعث می شود که سهم عرضه شده در روزهای اولیه متقاضیان زیادی داشته باشد و این سهم بتواند سود خوبی را نصیب مالکان خودش بکند.

چگونه عرضه اولیه بخریم؟

همانطور که شرکت ها برای ورود به بورس یک سری شرایطی داشته باشند، افرادی که داوطلب سرمایه گذاری در این بازار هستند هم باید یک سری شرایطی را احراز کنند. اصلی ترین شرط عبارت از داشتن کد معاملاتی و دسترسی به سامانه معاملات آنلاین یکی از کارگزاری می باشد که از طریق ثبت نام در این کارگزاری ها این امکان فراهم می شود. افرادی که شرایط معامله کردن در بورس را به دست می آورند می توانند نسبت به خرید عرضه اولیه و سهام شرکت های فعال در بورس یا فرابورس اقدام کنند.

همچنین باید توجه داشت که روش های گوناگونی برای خرید عرضه اولیه سهام وجود دارد. بورس تهران در گذشته از روش حراج با اولویت زمانی برای عرضه اولیه سهام استفاده می کرد؛ در این روش ابتدا سهم ها بدون دخالت سرمایه گذاران حقیقی کشف قیمت می شدند، سپس بر اساس تعداد سهام شرکت و تعداد سهامی که قرار بود عرضه شود، سهمیه هر فرد برای خرید و ساعت سفارش گذاری تعیین می شدند. در این روش اولویت با افرادی بود که تقاضای آنها برای خرید عرضه اولیه زودتر ثبت شده بود. ولی اخیرا از روش بوک بیلدینگ برای عرضه اولیه سهام استفاده می شود.

روش بوک بیلدینگ در ثبت سفارش عرضه

روش بوک بیلدینگ یک سری مزیت های خاصی دارد که مهمترین آنها عبارت از امکان ثبت سفارت به قیمت های مختلف می باشد. در این روش مقدار حداکثر سفارش مشخص می باشد و قیمت توسط خریدار تعیین می شود. سقف تعدادی به منظور رسیدن سهم های یکسان به همه افراد قرار داده می شود و هیچ شخصی بیش از این سقف اجازه خرید ندارد. نهاد عرضه کننده یک قیمت را به عنوان قیمت کف تعیین می کند، ولی خریدار می تواند سفارش خودش را مابین این قیمت کف و 10% بالاتر از آن قرار دهد.

همچنین ساعات ثبت سفارش به روش بوک بیلدینگ 48 ساعت قبل از عرضه به اطلاع فعالان بورس و فرابورس می رسد. این شرایط باعث شده است که سرمایه گذاران در بازه تعیین شده و با خیال راحت نسبت به ثبت سفارش خودشان اقدام کنند. همچنین به منظور محاسبه مقدار مبلغ لازم برای خرید، باید حداکثر قیمت پیشنهادی را در قیمت ضرب کرد.

برخی از کارگزاری ها به منظور جذب مشتری، بدون داشتن موجودی توسط سرمایه گذار و به نمایندگی از وی اقدام به خرید عرضه اولیه می کنند. این مورد یک نوع اعتبار دادن می باشد. در این شرایط کارگزار به سرمایه گذار چند روز فرصت می دهد تا نسبت به تسویه بدهیش اقدام کند. در صورتیکه هیچ اقدامی توسط مشتری صورت نگیرد، کارگزاری اقدام به فروش سهام و تسویه بدهی سرمایه گذار می کند.

چگونه از زمان عرضه اولیه مطلع شویم؟

سازمان بورس دو روز قبل از عرضه اولیه، زمان این عرضه را به سهامداران اعلام می کند. همچنین برخی از کارگزاری ها از طریق ایمیل یا پیامک عرضه اولیه را به اطلاع مشتریان خودشان می رسانند. توصیه می شود که سرمایه گذاران در این بازار بلافاصله بعد از مطلع شدن از عرضه اولیه اقدام به تامین موجودی کافی برای خرید این سهم کنند تا با مشکل مواجه نشوند.

چند نکته مهم:

• به منظور خرید عرضه اولیه در روش جدید حتما سقف قیمت پیشنهادی را وارد کنید، چرا که در این مکانیسم اولویت با کسانی است که قیمت بالاتری را پیشنهاد می دهند.
• درخواست خرید شما نباید بالاتر از حداکثر تعداد سهام قابل خرید باشد.
• قیمت پیشنهادی را برابر با حداکثر قیمت پیشنهادی قرار دهید و به هیچ وجه آن را رُند نکنید.
• عرضه اولیه براساس کد ملی اختصاص می یابد، بنابراین نمی توان از چند کارگزاری اقدام به خرید کرد. در صورتی که چنین اقدامی کنید ممکن است کل تقاضای شما منقضی شود.
• هر چند عرضه اولیه در اکثر موارد سودآور است، ولی در صورتی که قیمت تعیین شده بالاتر از ارزش ذاتی یا مساوی با آن باشد، احتمال سوده ده نبودن یا زیان ده بودن عرضه اولیه وجود خواهد داشت.
• معمولا قیمت سهم را برای عرضه اولیه طوری قرار می دهند که حداقل 10 تا 20 درصد برای خریدار سوددهی داشته باشد. ولی نمی توان یک نظر قطعی در مورد زمان مناسب فروش آن داد. توصیه شخصی بنده این است که در صورت قرار داشتن بازار در یک روند صعودی و وجود داشتن صف چند میلیونی برای خرید عرضه اولیه، همچنان این سهم را در پرتفوی خودتان نگه دارید. بعد از برچیدن صف خرید و به تعادل رسیدن قیمت آن می توانید اقدام به فروش آن کنید.

بازار بورس و فرابورس شباهت ها و تفاوت ها

ریسک و درآمد آپشن ها

سازمان بورس از دیروز تا امروز

تاثیر متغیرهای کلان بر بازار سرمایه 

راز موفقیت وارن بافت در بازار بورس سهام

عوامل تاثیر گذار بر قیمت سهام 

چگونه در اوراق بدهی سرمایه گذاری کنیم؟

آشنایی با گواهی سپرده کالایی زعفران