ساختار سازمانی ارگانیک چیست و مزایا و معایب آن
راهنمای مطالعه
در اینجا، به بررسی ساختار یا چارت سازمانی ارگانیک می‌پردازیم. ساختار سازمانی ارگانیک، یکی از انواع ساختار سازمانی است که در آن، تمرکز بر روی افراد و گروه‌های کوچک قرار دارد. در این نوع ساختار، افراد بیشتر به عنوان یک تیم عمل می‌کنند و تصمیمات به صورت هم استاندارد گرفته می شود.
گروه متیس، یک شرکت مشاوره است که در حوزه تدوین ساختار سازمانی و استراتژی ساختار سازمانی و اصلاح ساختار سازمانی فعالیت می‌کند. این شرکت با تیمی از متخصصین با تجربه، به شما کمک می‌کند تا سازمان خود را به بهترین شکل ممکن طراحی کنید و به دنبال رشد و توسعه موثر باشید.
ساختار سازمانی ارگانیک چیست؟
ساختار سازمانی ارگانیک به معنای یک ساختار سازمانی است که بر اساس انعطاف‌پذیری، خلاقیت و تعاملات بین افراد واحدهای سازمانی شکل گرفته است. در سازمان‌های ارگانیک، تصمیمات به صورت جمعی گرفته می‌شوند و کارکنان با همکاری و تعامل در حل مسائل و تصمیم‌گیری‌ها نقش دارند. این نوع ساختار سازمانی برای سازمان‌هایی که در صنایع پویا و رشددهنده فعالیت می کنند، مناسب است. در این سازمان ها، تغییرات زودرس و نوآوری‌های پویا برای رشد و پایداری آنها ضروری است.
ساختار سازمانی ارگانیک، برای شرکت‌هایی که در صنایع پویا و رشدی فعالیت می‌کنند، مناسب است. در این نوع ساختار سازمانی، فرآیند های سازمانی به صورت افقی و عمودی تقسیم شده‌اند و افراد بیشتر به عنوان یک تیم عمل می کنند. در واقع، در چارت سازمانی ارگانیک، تمرکز بر روی هماهنگی و همکاری بین افراد و گروه ها قرار دارد.
مزایای ساختار سازمانی ارگانیک
- افزایش انعطاف‌پذیری و توانایی سازمان در پاسخ به تغییرات سریع در بازار و محیط کسب و کار.
- افزایش کیفیت تصمیم‌گیری و کاهش زمان لازم برای گرفتن تصمیمات.
- افزایش خلاقیت و نوآوری در سازمان به دلیل آزادی بیشتر کارکنان در انجام کارهای خود.
- افزایش رضایت مشتریان به دلیل توانایی سازمان در پاسخ به نیازهای آنها.
- افزایش قدرت رقابتی سازمان در بازار به دلیل توانایی سرعت بخشیدن به فرآیندهای تصمیم‌گیری و اجرایی.
- افزایش اعتماد و همکاری درون سازمان به دلیل حس مالکیت و همکاری در تیم.
معایب ساختار سازمانی ارگانیک
- نیاز به کارکنان ماهر و با تجربه: سازمان‌های ارگانیک برای بهره‌وری به کارکنانی با توانایی‌های خاص و تجربه کافی نیاز دارند. این موضوع ممکن است باعث افزایش هزینه‌های استخدام شود.
- بی‌نظمی: در سازمان‌های ارگانیک، فرآیندها و روش‌های کاری ممکن است بسیار پویا و تغییرپذیر باشند که ممکن است باعث بروز بی‌نظمی در سازمان شود.
- عدم وجود ساختار مشخص: در سازمان‌های ارگانیک، برخلاف سازمان‌های سنتی، ساختار سازمانی مشخص و واضح نیست و این باعث می‌شود که مسئولیت‌ها و وظایف کارکنان مشخص نباشد.
- نقص در ارتباطات: در سازمان‌های ارگانیک، به دلیل تغییرپذیری بالا، ارتباطات بین اعضای سازمان ممکن است نقص داشته باشد که می‌تواند باعث اختلال در فرآیندهای کاری شود.
- عدم اطمینان: در سازمان‌های ارگانیک، به دلیل تغییرپذیری بالا، کارکنان ممکن است اطمینان کافی درباره آینده سازمان نداشته باشند و این باعث شک و عدم اعتماد به سازمان شود.
انواع چارت سازمانی ارگانیک
- سازمان‌های ماتریسی: در این نوع سازمانی، کارکنان بر اساس پروژه‌ها و وظایف خود تقسیم شده و هر کدام از آنها به یک یا چند مدیر مستقیم گزارش می‌دهند.
- سازمان‌های شبکه‌ای: در این نوع سازمانی، شرکت با شرکت‌های دیگر وابستگی دارد و اعضای سازمان برای انجام پروژه‌ها با همکاران خارجی همکاری می‌کنند.
- سازمان‌های خودمدیری: در این نوع سازمانی، کارکنان به صورت خودمدیری کار می‌کنند و تصمیمات مهم توسط تمام اعضای سازمان گرفته می‌شود.
- سازمان‌های فلات: در این نوع سازمانی، هیچ سلسله مراتبی وجود ندارد و کارکنان به صورت مستقل و برابر کار می‌کنند.
- سازمان‌های تیمی: در این نوع سازمانی، کارکنان به صورت تیمی و در گروه‌های کوچک به کار می‌پردازند و هر تیم به صورت مستقل کار می‌کند
ساختار سازمانی ارگانیک و تفاوت آن با ساختار سازمانی مکانیکی
ساختار سازمانی مکانیکی به عنوان یک ساختار سنتی و سلسله مراتبی شناخته می‌شود که در آن تصمیمات از بالا به پایین گرفته می‌شوند و هر کارکنان دارای وظایف خاصی هستند که بر اساس سلسله مراتب تعیین می‌شود. در این نوع سازمانی، ارتباطات بین اعضای سازمان معمولاً از طریق سلسله مراتبی است و تمرکز بر روی کنترل و اجرای دقیق وظایف است.
به عبارت دیگر، ساختار سازمانی مکانیکی بر پایه قوانین و مقررات صارم و تعاملات رسمی ساخته شده است. این نوع سازمانی بیشتر در صنایع سنتی و فعالیت‌های پایدار و استحکام بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در مقابل، ساختار سازمانی ارگانیک بر پایه ارتباطات غیررسمی و همکاری بین اعضای سازمان ساخته شده است. در این نوع سازمانی، تصمیمات معمولاً به صورت گروهی و توافقی گرفته می‌شود و کارکنان دارای وظایف چندگانه هستند که بر اساس تخصص و تجربه آنها تعیین می‌شود.
نتیجه گیری
با توجه به تغییرات سریع و شرایط پویا در صنایع مختلف، استفاده از ساختار سازمانی ارگانیک بسیار موثر است. این نوع سازمانی به سازمان اجازه می‌دهد تا با تغییرات سریع و نوآوری‌های جدید سازگار شود و به رشد و توسعه دائمی دست یابد. همچنین، این نوع سازمانی باعث افزایش مشارکت کارکنان و ارتقای توانمندی‌های آنها می‌شود که در نتیجه باعث بهبود عملکرد سازمان می‌شود. در کل، استفاده از ساختار سازمانی ارگانیک برای صنایع خلاق و نوآورانه بسیار موثر است.
به عبارت دیگر، ساختار سازمانی ارگانیک بر پایه ارتباطات غیررسمی، انعطاف پذیری و توانایی سازمان در تطبیق با تغییرات سریع و شرایط پویا ساخته شده است. این نوع سازمانی بیشتر در صنایع خلاق و نوآورانه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برخلاف ساختار سازمانی سلسله مراتبی، در ساختار سازمانی ارگانیک، تصمیمات به صورت هم استاندارد گرفته می شود و افراد بیشتر به عنوان یک تیم عمل می‌کنند. همچنین، در این نوع ساختار، افراد بیشتر به عنوان یک کل و نه به عنوان بخش‌های مجزا در نظر گرفته می شوند.
چارت سازمانی ارگانیک، برای شرکت‌های کوچک و متوسط مناسب است و در این نوع ساختار سازمانی مناسب کسب و کار های کوچک، تمرکز بر روی هماهنگی و همکاری بین افراد و گروه‌ها قرار دارد و تصمیمات به صورت هم استاندارد گرفته می شود. همچنین، در ساختار سازمانی ارگانیک، افراد بیشتر به عنوان یک تیم عمل می‌کنند و فرآیندهای سازمانی به صورت افقی و عمودی تقسیم شده‌اند.
در نهایت، برای انجام تدوین ساختار و بهبود ساختار سازمانی شرکت خود، می توانید به گروه متیس مراجعه کنید. تیم متخصص این شرکت، با توجه به نوع فعالیت شرکت شما، به شما راهکارهای مناسبی برای سازمان‌دهی و بهبود ساختار سازمانی خود ارائه خواهد کرد.
مطالب زیر را حتما بخوانید:
