االگوی ساختار- رفتار-عملکرد بخش دوم

سازمان چیست
  • 1-اجزای تشکیل دهنده الگو

    همانطور که گفته شد اقتصاد صنعتی بر پایه الگوی ساختار، رفتار، عملکرد (scp)    و روابط بین آنها بنا شده است. متغیر های ساختاری مانند تمرکز و سهم بازار به ارتباط اجزای بازار اشاره دارند و متغیر های رفتاری مانند قیمت و تبلیغات به الگوی رفتاری بنگاه ها جهت تطبیق با شرایط بازار مرتبط می شوند و در نهایت متغیرهای عملکرد مانند سود و کارایی، نتیجه و حاصل کار و کوشش بنگاه و کل بازار را اندازه گیری می کنندبراساس این الگو بازار شامل سه عنصر ساختار، رفتار، عملکرد است.

    2-بررسی اجزاء بازار از دید الگویscp

    2-1-ساختار بازار:

    ساختار بازار آن دسته از خصوصیات بازار است که با شناسایی آنها می توان ماهیت قیمت گذاری و رقابت بازار را مشخص کرد. از مهمترین جنبه ها و خصوصیات ساختار بازار می توان به تعداد و توزیع اندازه بنگاه ها، شرایط ورود و خروج، تفاوت کالاها، ادغام عمودی و متنوع سازی اشاره کرد. این ویژگی از ساختار بازار است به تشخیص ماهیت قیمت گذاری و درجه رقابت یا انحصار در بازار مشخص می شود. تمرکز خریدارن نیز از ویژگی های ساختار بازار است که نقش موثری در میزان رقابت در بازار ایفا می کند و اشاره به توزیع محصول بین خریداران مختلف دارد که براین اساس هرچه درصد بیشتری از محصول تولید شده توسط تعداد کمی از خریدارن خریداری شود، درجه تمرکز خریدارن بیشتر خواهد بود.

    مقاله پیشنهادی:   استراتژی مشارکتی در کسب و کار و انواع آن چیست؟ (بخش سوم)

    شاخص های تمرکز به دو دسته تقسیم می شوند که شامل شاخص های تمرکز مطلق و شاخص های پراکندگی هستند.شاخص های تمرکز مطلق به چگونگی تقسیم بازار میان بنگاه ها توجه دارد، درحالیکه شاخص های پراکندگی به میزان پراکندگی سهم بازار بنگاه های موجود در یک صنعت توجه دارد. از جمله شاخص های مهم تمرکز مطلق می توان شاخص هرفیندال-هیرشمن اشاره کرد.از  جمله شاخص های مهم پراکندگی می توان به ضریب تغییرات اشاره کرد.

    2-2-رفتار بنگاه در بازار

    از دیگر عناصر سه گانه بازار، رفتاراست. جنبه های مختلف رفتار بنگاه در بازار عبارت است از: اهداف تجارت، سیاست قیمت گذاری، طراحی محصول، تبلیغات و بازار یابی، تحقیق و توسعه، تبانی و ادغام شدن. رفتار بنگاه در یک بازار ممکن است بر اساس همکاری باشد که تحت این شرایط بنگاه ها راجع به تعیین مواردی مثل قیمت و میزان تولید با یکدیگر به توافق می رسند. این توافق ها ممکن است آشکارا و یا ضمنی باشد.همکاری بین بنگاه ها موجب کاهش فضای رقابتی در بازار شده و اضافه رفاه مصرف کننده را کاهش می دهد.

    مقاله پیشنهادی:   چگونه ساختار سازمانی ممکن است بر نوآوری تأثیر بگذارد؟

    2-3-عملکرد بازار

    عملکرد اقتصادی عبارت است از مجموعه آثار و نتایجی که از فعالیت های اقتصادی ناشی می شود. جنبه های مختلف عملکرد بازار: شامل سودآوری، رشد، کیفیت کالاها و خدمات، پیشرفت تکنولوژی، کارایی تولید و کارایی تخصیصی است. عملکرد اقتصادی به دلیل فعالیت های مختلف بنگاه ها دارای ابعاد گوناگونی است. عملکرد بنگاه های اقتصادی در سه زمینه مجزا قابل تشخیص است: اول آنکه هر بنگاه به عنوان خریدار منابع و نیروی انسانی در بازار نهاده و کار اقدام به خرید می کند. بعد دوم عملکرد بنگاه ها به سازماندهی امر تولید، هماهنگی نیروی انسانی و ابزار آلات و سایر نهاده ها و انتخاب فناوری روش تولید و سامان بخشیدن به  مسائل مالی مربوط می شود. بعد سوم عملکرد بنگاه های اقتصادی، خرید و فروش در بازار کالا و خدمات است.

    در خصوص ارتباط متقابل بین متغیرها نیز باید گفت که از آنجایی که رقابت بین بنگاه ها در حال رشد است، هدف اصلی بنگاه ها، تعریف استراتژی هایی برای خود به منظور دستیابی به حداکثر سود می باشد. از این رو به نظر می رسد که صنایع تولیدی بر تاثیر سهم بازار و تبلیغات بر سودآوری تمرکز زیادی دارند.

    مقاله پیشنهادی:   مدیریت استراتژی ساختار سازمانی

    االگوی ساختار- رفتار-عملکرد بخش اول 

    میانگین امتیازات ۵ از ۵
    از مجموع ۱ رای
    عاطفه خسروی

    دانشجوی دوره دکتری دانشگاه الزهرا رشته اقتصاد مدرس دانشگاه و محقق موسسه پژوهشی بهین

    مطالب زیر را حتما بخوانید:

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    لینک کوتاه: